شبنم برای بازار فاوا نیازمند بازنگری است

به گزارش عصر ارتباط، همزمان با اولتیماتوم وزیر صنعت، معدن و تجارت برای اجرای طرح شبنم از ابتدای بهمن‌ماه جاری، نمایندگان صنف رایانه طی مکاتباتی درخواست کرد اجرای این طرح در بازار چهار کالای فناوری اطلاعات به تعویق بیفتد.
بر اساس فاز اول اجرایی شبنم، قرار است از ابتدای بهمن‌ماه درج کد رهگیری دوبعدی روی چهار گروه کالای وارداتی شامل انواع لوازم خانگی، رایانه و تجهیزات آن، تجهیزات پزشکی و لوازم آرایشی و بهداشتی اجباری شود به طوری که از تاریخ اعلام‌شده در صورتی که هر قلم از این کالاها فاقد کد دوبعدی شبنم باشند قاچاق محسوب می‌شوند.
در بخش رایانه نیز چهار قلم کالا شامل انواع چاپگر، لپ‌تاپ، مانیتور، جوهر و تونر چاپگر نیز در برنامه  امسال شبنم قرار می‌گیرند که این موضوع با واکنش سریع واردکنندگان و توزیع‌کنندگان این صنف طی هفته‌های گذشته مواجه شد.
کمیسیون سخت‌افزار سازمان نظام صنفی رایانه‌ای و اتحادیه فناوران رایانه‌ تهران از یک سو و مجمع عالی واردات نیز از سوی دیگر ضمن بررسی شرایط فعلی بازار رایانه و برخی چالش‌های شبنم در مواجهه با کالاهای IT، اعتقاد دارند که هم‌اکنون زمان مناسبی برای اجرای این طرح در سطح گسترده نیست و صنف رایانه آماده است شبنم را برای کارشناسی‌ مجدد مورد بازنگری قرار دهد.
این واکنش‌ها در حالی اعلام می‌شود که مجریان شبنم در وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده‌اند همزمان با سه گروه دیگر کالاهای وارداتی، این طرح در بازار رایانه هم اجرا می‌شود.
تا شهریور 91 صبر کنید
مهدی میرمهدی رئیس اتحادیه فناوران رایانه تهران با اشاره به ‌اینکه اتحادیه با اصل طرح شبنم موافق است، گفت: «اغلب کارشناسان صنف رایانه با کلیت شبنم و تاثیر ویژه آن برای مبارزه با قاچاق موافق هستند اما باید پذیرفت که این طرح برای بازار IT فاقد تمام شرایط لازم است.»
میرمهدی با اشاره به اینکه تاکنون دو هزار فروشگاه فعال صنف رایانه نسبت به اجرای این طرح اعتراض کرده‌اند، اضافه کرد: «اتحادیه بارها در جلسات مختلف حمایت خود را از شبنم اعلام کرده اما ما تاریخ 31 شهریور سال 91 را برای اجرای شبنم در بازار رایانه پیشنهاد کردیم و اعتقاد داریم این طرح برای فراگیر شدن، احتیاج به بررسی‌های بیشتری دارد.»
او افزایش التهاب در بازار فاوا را یکی از نتایج اجرای زودهنگام این طرح خواند و افزود: «در صورتی که وزارت صنعت، معدن و تجارت بخواهد این طرح را شتابزده و بدون در نظر گرفتن مصالح صنف رایانه اجرا کند قطعا باید شاهد بروز مشکلات مختلف در بازار فناوری اطلاعات باشیم و این موضوع در نهایت به ضرر مصرف‌کنندگان تمام خواهد شد.»
به گفته میرمهدی، رشد قیمت‌ها‌ و فراهم شدن امکان سوءاستفاده برای متخلفان، دو نتیجه‌ای است که ممکن است در سایه اجرای عجولانه طرح شبنم در بازار رایانه  رخ دهد. علاوه بر این، در شرایطی که بازار IT زیر سایه شدید تحریم‌ و نوسان نرخ ارز به سر می‌برد اجرای غیرکارشناسی شبنم قطعا مشکلات و محدودیت واردکنندگان را بیش از پیش خواهد کرد.»
او با اشاره به اهداف طرح شبنم و بستر فعلی بازار سخت‌افزار گفت: «یکی از مهم‌ترین چشم‌اندازهای این پروژه، مشخص شدن اصالت کالاهاست تا از این طریق بتوان واردکنندگان غیرقانونی را شناسایی کرد اما تنوع و تعدد بی‌شمار کالاهای رایانه‌ای خود به خود باعث می‌شود این طرح نتواند به صورت جامع بازار را پوشش دهد. علاوه بر این به دلیل افزایش تحریم‌ها، واردکنندگان IT نمی‌توانند کالاهای خود را از مبادی مرجع تهیه کنند که این موضوع به نحوی با کلیت این طرح در تعیین اصالت کالا مغایرت دارد.»
میرمهدی با بیان اینکه هنوز محل دقیق نصب بارکدهای شبنم روی کالاهای رایانه‌ای مشخص نیست، ادامه داد: «هم‌اکنون گارانتی‌های شناخته‌شده‌ای در بازار رایانه وجود دارد که اعتبارشان بیشتر از بارکدهای دوبعدی است و می‌توان از طریق اعلام فراگیر نام این شرکت‌ها، مصرف‌کنندگان را آگاه کرد.»  
 بازار IT پیچیدگی‌های خود را دارد
محمود اعلایی مدیرعامل شرکت خدمات انفورماتیک راهبر به عنوان طراح این پروژه معتقد است از یک سال و نیم گذشته تاکنون طی چند مرحله اطلاع‌رسانی لازم برای شبنم در صنف رایانه صورت گرفته و وزارت صنعت، معدن و تجارت مصر است که این طرح را به موازات سایر گروه کالاها در بازار رایانه هم اجرا کند.
اعلایی با اشاره به درخواست اعضای صنف فاوا برای تعویق در اجرای این طرح گفت: «دید وزارتخانه برای پیشبرد این طرح، تعامل با صنف رایانه است و در صورتی که استدلال آنها در این طرح منطقی باشد قطعا پذیرفته می‌شود. این در حالی است که اعضای مجمع عالی واردات جزو نخستین افرادی بودند که موافقت خود را با اجرای طرح شبنم اعلام کردند.»
او با بیان اینکه بازار فناوری اطلاعات در مقایسه با سایر بازارها، پیچیدگی‌های خاص خود را دارد، افزود: «برخلاف سایر کالاها، محصولات رایانه‌ای، تنوع و دوره مصرف طولانی‌تری دارند و طبیعی است که فرآیند درج بارکد روی آنها با دیگر گروه‌ها کمی متفاوت باشد.»
به گفته اعلایی برخلاف پیشروی طرح شبنم در بازار موبایل که با سرعت و دقت مضاعفی پیش رفته، پیش‌بینی می‌کنیم در حوزه رایانه به دلیل شرایط خاص آن، این پروژه نیازمند زمان بیشتری باشد.
او با اشاره به اینکه یکی از الزامات ثبت و سفارش کالاها، دریافت کد دوبعدی رهگیری است، اضافه کرد: «هم‌اکنون تمامی واردکنندگان در چهار گروه یادشده برای انجام مراحل اداری ثبت و سفارش خود باید متعهد شوند که کالاهای وارداتی آنها حاوی برچسب‌های شبنم خواهد بود تا این محموله‌ها بتواند در گمرک مجوز ترخیص بگیرند.»
همچنین سیامک پیربابایی، رئیس کمیسیون سخت‌افزار سازمان نظام صنفی رایانه‌ای نیز در گفت‌وگو با عصر ارتباط ضمن برشمردن مشکلات شبنم خواستار تعویق در اجرای این طرح شد که مشروح این نظرات را می‌توانید در گفت‌و‌گوی این هفته در صفحه 13بخوانید.