طرح های IT در حد شعار باقی مانده است

علی‌اکبر جلالی، عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت با اشاره به حکم ابلاغ شده مقام معظم رهبری مبنی بر تشکیل شورای‌عالی فضای مجازی با بیان اینکه در سال‌های گذشته معمولا سیاست‌های توسعه فناوری اطلاعات کشور براساس دانش مسوولانی که در راس آنها وزارت ارتباطات قرار داشت اعمال می‌شد، اظهار داشت: یکی از چالش‌های اساسی در توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور ما نبود یک متولی مشخص در طول سال‌های گذشته بوده و بر این اساس شورای‌عالی فضای مجازی اگر بتواند یک مرجع مشخص و مسوولیت‌پذیر در مقابل سیاست‌گذاری‌هایی که در این بخش انجام می‌شود باشد، می‌تواند نقش موثری در توسعه ICT ایفا کند و حتی بسیاری از مشکلاتی را که در این بخش با آن مواجه هستیم برطرف کند.
یک استراتژی مشخص برای IT
جلالی گفت: برای مثال طرح سیاست‌هایی مانند اینترنت ملی در حدود پنج سال و مجددا طرح اینترنت پاک که با تغییر مسوول دیگر به سیاست جدیدی تبدیل شده و نیز محدود کردن اینترنت به سرعت 128 کیلوبیت بر ثانیه برای کاربران حقیقی از جمله سیاست‌هایی بوده که عملا بدون وجود یک استراتژی و برنامه مشخص در جامعه مطرح شده و بدون اینکه مسوولیتی برای آگاهی اذهان عمومی داشته باشد در حد یک شعار باقی ماندند.
وی اضافه کرد: در سال‌های اخیر در حوزه دسترسی به سایت‌های مختلف نیز بعضی محدودسازی‌های متفاوتی از فیلترینگ سخت، کاهش سرعت اینترنت و محدودسازی دسترسی به ایمیل‌های معروف را شاهد بوده‌ایم که در مقابل آن هیچ پاسخگویی وجود نداشته است این در حالی است که امروزه فناوری اطلاعات به عنوان محور توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در بسیاری از کشورهای جهان قرار گرفته که نتایج آن نیز نشان داده اگر از این پدیده به درستی و با برنامه مشخصی همراه با درنظر گرفتن مسایل امنیتی استفاده شود، قطعا در درآمد ناخالص ملی و افزایش اشتغال نقش موثری خواهد داشت.
نقش متولی در توسعه IT
این کارشناس فناوری اطلاعات با بیان اینکه هم‌اکنون دولت دهم خود را دولت الکترونیک نامیده و به صورت پراکنده در سطح کشور نیز اقدامات نسبتا خوبی در این زمینه انجام شده، ادامه داد: پتانسیل فناوری اطلاعات و کاربردهای آن به حدی زیاد است که می‌تواند بسیاری از مشکلات امروز کشور را در حوزه‌های مختلف به ویژه اقتصاد و اشتغال حل کند بنابراین به طور قطع شورای‌عالی فضای مجازی که مسوولان ارشد نظام در آن حضور دارند، می‌تواند با تولید یک استراتژی درازمدت اقدامات موثری را انجام دهد که نقش بانی‌گری توسعه ICT یکی از آنها می‌تواند باشد.
تحقق استراتژی چشم‌انداز
این عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت از جمله استراتژی‌هایی که می‌تواند در طول برنامه‌های پنج ساله پنجم، ششم و هفتم کشور ما را به چشم‌انداز ایران 1404 برساند را به ترتیب دولت الکترونیک، ایران الکترونیک و ایران همراه نامید و به مهر گفت: از آنجا که دولت دهم خود را دولت الکترونیک نام نهاده، این شعار باید برای برنامه پنجم توسعه هم استفاده شود. برای برنامه ششم توسعه هم باید به دنبال یک سیستم یکپارچه برای تبادل اطلاعات و ارایه خدمات در کل کشور و در میان همه نهادها و مردم تا بخش‌خصوصی و دولتی باشیم که شعار ایران الکترونیکی می‌تواند ما را به این هدف برساند.
وی افزود: از آنجا که سرعت توسعه ICT و کاربردهای آن به اندازه‌ای زیاد است که اگر فاصله خود را در طول برنامه‌های پنجم و ششم جبران نکنیم عاقبت خوبی نخواهیم داشت بنابراین با شعار «دولت همراه» در برنامه هفتم اقتصادی باید بستر لازم را از نظر سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و منابع انسانی به‌گونه‌ای فراهم کنیم که همراه با جهان باشیم.
جلالی ادامه داد: این به آن معنی است که سرعت دسترسی به اینترنت و شبکه‌های محلی مانند سایر کشورهای توسعه‌یافته باشد و از نظر امنیتی نیز چنان قوی شده باشیم که هیچ‌گونه نگرانی از این بابت وجود نداشته باشد و مردم و بنگاه‌های دولتی و خصوصی بتوانند با تمام دنیا رابطه فرهنگی- اقتصادی برقرار کنند. در چنین شرایطی نیازمند هستیم که بدانیم ابزار همراه مانند تلفن‌های هوشمند که به شدت در حال توسعه هستند در این راستا بسیار مفید خواهند بود.
لزوم تهیه استراتژی فناورانه
وی با بیان اینکه در کشور استراتژی توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات و کاربردهای آن وجود ندارد، پیشنهاد کرد که تهیه این استراتژی حداقل تا پایان برنامه چشم‌انداز 1404 جزو اولین کار شورای‌عالی فضای مجازی کشور باشد و در تاسیس مرکز پیش‌بینی شده برای پیگیری امور به‌گونه‌ای عمل شود که تمام دستگاه‌ها و مردم بدانند که یک مرجع مسوول و متولی برای توسعه این پدیده در کشور به وجود آمده و این مرجع پاسخگوی تمامی اقداماتی که در سطح کشور صورت می‌گیرد، خواهد بود.
توجه به مقوله شایسته سالاری
این کارشناس فناوری اطلاعات گفت: تجربه عقب‌ماندگی چند سال اخیر در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات نشان می‌دهد که باید با مسایل مرتبط با فناوری و کاربردهای آن به صورت باز روبه‌رو شد و در عین حال مباحث امنیتی به عنوان یکی از لایه‌های تاثیرگذار بتواند به توسعه کاربردهای فناوری منجر شود.
وی افزود: در حالی که نزدیک به 65 درصد مردم بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته از اینترنت سرعت بالا استفاده می‌کنند، در کشور ما هنوز این رقم نزدیک به دو درصد است و با این وجود نگرانی زیادی در بین مسوولان وجود دارد که اگر این نگرانی‌ها ادامه یابد قطعا دیگر اقدامات تاثیر زیادی در توسعه نخواهد داشت و همچنان عقب‌مانده در فناوری باقی می‌مانیم.
زمینه‌های مساعد توسعه فناوری
جلالی به مهر گفت: ماده«46» قانون برنامه پنجم توسعه برنامه‌های نسبتا خوبی را در حوزه توسعه دولت الکترونیک تبیین کرده و در کنار آن سیاست‌های کلی نظام اداری ابلاغی مقام معظم رهبری در 26 بند که بند«15» و «16» آن مستقیما به دولت الکترونیک اشاره داشته و بر مبنای آن، یکی از 10 برنامه اصلی دولت الکترونیک تبیین شده و در نهایت مواد «36» تا «40» قانون خدمات کشوری در حوزه توسعه فناوری‌های اطلاعات همه زمینه مساعدی را برای شورای‌عالی فضای مجازی ایجاد کرده‌اند تا با سرعت بتواند فضای جدیدی در کشور تبیین کند تا فناوری اطلاعات از سردرگمی و نامناسب بودن وضعیت موجود خلاص شود.