رشد واردات تجهیزات کامپیوتری

مریم عسگری-میزان واردات در حد چشمگیری کاهش یافته است. اما آمار و ارقام ارائه شده از سوی گمرک جمهوری اسلامی در زمینه حجم واردات کالاهای کامپیوتری و دیجیتالی گویای چیز دیگری است.
بررسی این آمار و ارقام نشان می‌دهد که با وجود ادعای گروه بزرگی از واردکنندگان و فعالان بازار مبنی بر کاهش شدید حجم واردات این کالاها نسبت به سال گذشته، در مورد برخی از کالاها نظیر گوشی موبایل، لپ‌تاپ و دوربین‌های عکاسی با رشد واردات مواجه بوده‌ایم. البته این اتفاق دلایلی دارد که ما در این گزارش به بررسی آن پرداخته ایم و نظر کارشناسان را نیز در این باره جویا شده‌ایم.
رشد حجم واردات لپ‌تاپ
بر اساس اعلام بخش آمار گمرک، در چهارماه (مهر تا پایان دی‌ماه ماه سال 90) حجم واردات لپ‌تاپ یک میلیون و 797 هزار و 343 کیلوگرم معادل 449 هزار و 335 دستگاه بوده است که این رقم در مقایسه با مدت مشابه در سال 1389 در حدود 111 هزار و 168 دستگاه افزایش داشته است.چرا که حجم واردات لپ‌تاپ در مدت مشابه در سال 89 یک میلیون و 352 هزار و 668 کیلوگرم، معادل 338 هزار و 167 دستگاه بوده است.
شاید از خود بپرسید با توجه به نوسانات نرخ ارز و مشکلات پیش‌روی واردکنندگان چطور است که حجم واردات افزایش یافته است؟ کارشناسان می‌گویند، ارائه چنین آمار و ارقامی از جانب گمرک، با وجود کارشناسی نشده بودن این آمار می‌تواند درست باشد.چرا که در ماه‌های مهر و آبان بازار کمتر با مشکلاتی در زمینه واردات کالا مواجه بود و بزرگترین مشکل بازار نوسانات نرخ ارز بود.اما اینک با مشکلات بزرگ‌تری نظیر گشایش اعتبار و... نیز مواجه است. در این باره علیرضا پورنقش بند، مدیرعامل شرکت نقش البرز می‌گوید، این میزان واردات لپ‌تاپ نیست که اهمیت دارد. چیزی که مهم است این است که چند درصد از میزان وارداتی که گمرک اعلام کرده است از طریق ارز آزاد صورت گرفته است و چند درصد از طریق ارز دولتی. به گفته وی از حدود دو تا سه ماه گذشته کمتر واردکننده‌ای برای واردات کالاهایش از ارز دولتی استفاده کرده است و بیشترین میزان واردات با دلار آزاد صورت گرفته است و این یعنی رشد قیمت‌ها در بازار.
وی افزود، شاید مقایسه آمار و ارقام نشان‌دهنده رشد حجم واردات باشد. اما این رشد چند هزارتایی نمی‌تواند چندان جالب باشد، چرا که بازار باید در بدترین شرایط نسبت به سال قبل آن در حدود 30 درصد رشد واردات داشته باشد. به گفته وی، در شرایط فعلی میزان تقاضا در بازار رشد داشته است ولی میزان واردات در حد انتظار نبوده است و ما نمی‌توانیم به این موضوع به دیده رشد واردات بنگریم.
همچنین یکی دیگر از فعالان بازار افزود، ممکن است که این رشد واردات در دو ماه مهر و آبان که ما با مشکلات کمتری در زمینه واردات مواجه بوده‌ایم رخ داده باشد و افرادی از ترس گران شدن قیمت‌ها یا سخت شدن شرایط واردات برای واردات در حجم انبوه اقدام کرده باشند.
به هر حال در بازار با وجود مشکلات موجود شاهد عرضه لپ‌تاپ هستیم و البته بخشی از نیاز بازار از طریق مبادی غیر رسمی تامین می‌شود. با این وجود به نظر می‌رسد موجودی در بازار حداقل در حد نیاز باشد و اگر هم کم و کاستی به چشم بخورد ناشی از عدم تمایل عرضه‌کنندگان برای فروش کالاها باشد.
 واردات دوربین هم افزایش یافته است
مانند بازار لپ‌تاپ، بازار دوربین‌های دیجیتال هم با رشد حجم واردات مواجه بوده است که البته گروهی از کارشناسان چنین آماری را قبول ندارند. علی عمادی، مدیر فروش شرکت نورنگار در این باره می‌گوید، طی ماههای آذر و دی ماه حجم واردات به کمترین حد خود رسیده است و رشد واردات نسبت به سال قبل نمی‌تواند منطقی باشد.وی می‌گوید، هر سال در طول برج‌های 8، 9 و 10 حجم واردات در حد قابل توجهی افزایش می‌یافت. اما امسال میزان واردات بسیار کم شده است. اما صدیق‌زاده، کارشناس فروش مرکز تجهیزات حرفه‌ای در این باره می‌گوید، رشد حجم واردات منطقی به نظر می‌رسد، چرا که در ماه‌های مهر ماه تا اواسط آذر با مشکل چندانی در زمینه واردات دوربین مواجه نبوده‌ایم و به نظر می‌رسد طی این دوماه واردکنندگان حجم زیادی از دوربین به ویژه دوربین‌های کامپکت سبک وزن 200 گرمی را وارد بازار کرده‌اند.
به هر حال گمرک جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده است، حجم واردات انواع دوربین دیجیتال طی چهار ماه (مهر تا آخر دی‌ماه) در سال 1390 در حدود 589 هزار و 643 کیلوگرم بوده است که با درنظر گرفتن میانگین وزن 700 گرم برای هر دوربین حدود 842 هزار و 347 دستگاه دوربین طی چهار ماه مورد نظر در سال 1390 وارد کشور شده است. این رقم در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته در حدود 16 هزار و 920 عدد افزایش یافته است. چراکه حجم واردات انواع دوربین در چهار ماه مورد نظر در سال 89 در حدود 825 هزار و 427 دستگاه بوده است.
آیا طرح شبنم به داد بازار گوشی رسیده است؟
با وجودی که در بازار گوشی زمزمه‌های کاهش واردات گوشی و به تبع آن کاهش موجودی در بازار بیش از سایر کالاها به گوش می‌رسد، اما جای تعجب است که امسال شاهد یک رشد 3 برابری در زمینه واردات گوشی تلفن همراه بوده‌ایم.
چرا که بر اساس اعلام بخش آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران در چهار ماه (مهرماه تا پایان دی ماه )سال جاری 699 هزار و 932 دستگاه گوشی  از مبادی رسمی وارد کشور شده است که این رقم در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته در حدود 472 هزار و 230 عدد افزایش یافته است، چرا که طی‌چهار ماه مورد نظر در سال قبل 225 هزار و 702 دستگاه گوشی از مبادی رسمی وارد کشور شده بود.
کارشناسان و فعالان بازار گوشی تلفن همراه می‌گویند، کاهش تعرفه به 14 درصد باعث شده است که تمایل واردکنندگان به واردات از مبادی رسمی افزایش یابد، زیرا سودی که از بابت واردات گوشی عاید قاچاقچیان می‌شد کاهش و به این ترتیب واردات رسمی افزایش یافته است. عزیززادگان، مدیر فروش شرکت پرشین تله کام، در این باره می‌گوید، علاوه بر اینکه کاهش نرخ تعرفه طی سال 90 باعث شد حجم واردات گوشی از مبادی رسمی افزایش یابد، اجرای آزمایشی طرح شبنم از نیمه دوم سال جاری تا حدودی باعث شده است تا از حجم واردات گوشی‌های قاچاق به بازار کاسته شود.
کارشناسان می‌گویند، به نظر می‌رسد اجرای این طرح در کنار کاهش نرخ تعرفه به 14 درصد توانسته است بازار گوشی را دچار تغییراتی کند که مدت‌ها منتظر آن بوده‌ایم.