تولید نوت‌بوک در ایران؛ ادعا یا واقعیت

آنچه گذشت...
افزایش تعرفه‌ نوت‌بوک که از ابتدای سال گذشته به دلیل حمایت از تولید داخلی کلید خورد، در طی سال با اعتراضات بسیاری از سوی فعالان صنف رایانه و به خصوص اعضای کمیسیون سخت‎افزار نصر تهران، مجمع عالی واردات و همچنین اتحادیه صنف فناوران رایانه همراه شد و مسوولان صنف در جلسات متعدد و نامه‎نگاری‎های بسیار به کرات خواهان کاهش تعرفه نوت‎بوک شدند، اما نه تنها این اعتراضات راه به جایی نبرد، بلکه از اواخر سال 93 زمزمه‎های افزایش مجدد تعرفه نوت‎بوک دوباره آغاز شد و سرانجام هیات وزیران در اواخر اسفندماه تعرفه واردات نوت‌بوک را 5 درصد افزایش داد و به این ترتیب از 17 فروردین ماه با ابلاغ به گمرکات کشور لازم الاجرا شد.

ادعای تولید!
افزایش تعرفه نوت‌بوک با هدف حمایت از تولید داخل زمانی در دستور کار کمیسیون ماده یک وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار گرفت که به یکباره شرکتی مدعی تولید نوت‌بوک در ایران شد. در حالی که به گفته فعالان صنف هیچ خط مونتاژ و تولیدی در این راستا در ایران وجود ندارد و محصولات این شرکت فاقد بارکد "ساخت ایران" است. در عین حال کارشناسان معتقدند؛ به دلیل سرعت رشد تکنولوژی و بسیاری از عوامل دیگر مانند نیروی انسانی متخصص، تهیه مواد اولیه و غیره تولید نوت‎بوک در ایران توجیه اقتصادی ندارد و حتی اگر با همه این موارد خط تولید در ایران راه‌اندازی شده باشد،آیا این شرکت می‎تواند نیاز بازار را تامین کند. عضو هیات مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‎ای در این خصوص گفت: اگر به پاساژهای کامپیوتری سری بزنیم متوجه می‌شویم که تعداد بسیار کمی از نوت‌بوک‌های این شرکت مدعی تولید در بازار موجود است. بنابراین این شرکت حتی نمی‎تواند بخش ناچیزی از بازار نوت‌بوک را تامین کند.
حجت ا... مسعودی افزود: باتوجه به بازار رو رشد این محصول در کشور قطعا دود افزایش تعرفه نوت‌بوک آنهم به خاطر "شوی تولید" تنها به چشم کاربر نهایی می‎رود.

دروغ بزرگ!
در همین حال یکی از اعضای کمیسیون سخت‎افزار نصر تهران تولید نوت‎بوک در ایران را "دروغی بزرگ" عنوان کرد و گفت: سال گذشته به بهانه حمایت از تولید داخلی تعرفه نوت‌بوک 6 درصد افزایش یافت، من از مسوولان ذی‌ربط می‌خواهم که کارنامه پارسال را رو کنند.
علیرضا پورنقشبند افزود: کاملا بدیهی است و مسوولان ما نیز می‌دانند که با توجه به سرعت بالای تغییر تکنولوژی تولید این کالا در کشور منطقی نیست و جریانات تعرفه نوت‎بوک به جایی وصل است که ما از آن بی‌خبریم.
وی همچنین با بیان اینکه افزایش تعرفه نوت‎بوک علاوه بر ایجاد انحصار در این بازار، فعالیت اقتصادی واردکنندگان و مصرف‎کنندگان این حوزه را با مشکل جدی روبه رو خواهد کرد، گفت: این موضوع از یک سو موجب افزایش قاچاق نوت‌بوک و از سوی دیگر تحمیل هزینه‌های بسیار بالا به مصرف کننده خواهد شد.
بهشت قاچاقچی
پورنقشبند با عنوان اینکه با افزایش تعرفه نوت‌بوک قطعا سال خوبی برای قاچاقچیان رقم خواهد خورد، گفت: کاملا واضح است که افزایش تعرفه گمرکی نوت‌بوک علاوه بر افزایش قیمت، میزان قاچاق را در بازار این کالاها بالا می‎برد که این موضوع در نهایت واردکنندگان قانونی را محدودتر از گذشته خواهد کرد. وی افزود: هم اکنون هزینه واردات یک نوت‌بوک بدون در نظر گرفتن هزینه
حمل و غیره از گمرک 450 هزار تومان است در صورتی‎که قاچاقچی آن را با 140 هزار تومان از دوبی به تهران منتقل می‎کند.
او اضافه کرد: با افزایش تعداد واردکنندگان غیررسمی یا همان قاچاقچیان جای فعالیت برای شرکت های واردکننده رسمی بسیار محدود می‎شود و آنها با ضررهای هنگفتی مواجه خواهند شد.به گفته پورنقشبند اگر وضعیت به همین منوال پیش رود قطعا واردکنندگان صاحب نام به تدریج امکان واردات نوت‌بوک را نخواهند داشت.در همین حال برخی دیگر از فعالان صنف فناوری اطلاعات با ابراز نارضایتی از شرایطی که به خاطر حمایت از یک شرکت مدعی تولید به وجود آمده است، اظهار کردند: چرا با وجودی که دولت همواره داعیه مبارزه با قاچاق سر می‎دهد، اما خود به آن دامن می‎زند و بازار نوت‌بوک را به بهشت آنها تبدیل کرده است.

انگشت اتهام
افزایش تعرفه نوت‌بوک در کمیسیون ماده یک وزارت صنعت، معدن و تجارت بررسی و به تصویب رسیده است به همین دلیل انگشت اتهام فعالان صنف به سوی اعضای این کمیسیون است.
به اعتقاد صاحبنظران صنف فناوری اطلاعات اگر نماینده ای از صنف رایانه نیز در این کمیسیون صاحب کرسی بود شاید کمتر شاهد چنین تصمیم گیری های بدون کارشناسی بودیم.
هرچند که به گفته پورنقشبند، رییس کمیسیون سخت‎افزار نصر تهران در جلسه‌ای کوتاه با اعضای کمیسیون ماده یک تبعات افزایش تعرفه نوت‌بوک را گوشزد کرده و آنها اطمینان داده‌اند که افزایشی در کار نیست. اما برخلاف وعده‎اشان تعرفه افزایش پیدا کرد.
سیدمهدی میرمهدی رییس اتحادیه صنف فناوران رایانه تهران نیز در این رابطه گفت: کمیسیون ماده یک مافیایی عمل می‎کند و نمی‎گذارند صنف حرف خود را بزند.
وی با اعتراض به افزایش تعرفه نوت‌بوک افزود: آنقدر از سال گذشته در این مورد مکاتبه کرده‎ایم و هیچ توجهی به آن نشده است که خسته شده‌ایم.
وی تاکید کرد: مگر می‌شود که مسوولان ما ندانند که با افزایش تعرفه چه اتفاقی می‌افتد. حتما برای عده‎ای منافعی دارد که تعرفه نوت‌بوک را افزایش داده‎اند و اگر نه کاملا مشخص است که با افزایش تعرفه و در پی آن افزایش قاچاق درآمد دولت کاهش می‎یابد. میرمهدی اضافه کرد: تمام فعالان این صنف به فقدان توانمندی تولید داخل در این حوزه تاکید دارند و تاکنون در پشت هیچ نوت‌بوکی برچسب ساخت ایران نخورده است، بنابراین پافشاری روی افزایش تعرفه کمی مشکوک به نظر می‎رسد.
وی همچنین در پاسخ به این سوال که چرا اتحادیه همانند سال گذشته اعتراض خود را به صورت رسمی اعلام نکرده است، گفت: آنقدر این موضوع را به دولت گوشزد کرده‎ایم، اما کو گوش شنوا. در ضمن بازار به شدت دچار رکود و رخوت شده است و بیشتر توجه‎مان به این است که بتوانیم بازار رایانه را از رکود خارج کنیم.مسعودی عضو هیات مدیره نصر تهران نیز با بیان اینکه تلاش‎های بسیار زیادی از سوی سازمان برای کاهش تعرفه نوت‌بوک صورت گرفته است،گفت: سازمان نصر در این رابطه تاکنون نامه‎نگاری‎های بسیاری کرده و با برگزاری اولین جلسه کمیسیون سخت‎افزار در سال جدید دوباره پیگیری این مورد را در دستور کار قرار می‎دهد تا به نتیجه برسد.
وی افزود: قطعا امسال این مورد را از نهادهای بالادستی پیگیری خواهیم کرد.