مخابرات در مساله سرقت کابل‌ها مقصر نیست

وظیفه حفاظت بیرونی از کابل‌ها متوجه نهادهای انتظامی است

حامد شفیعی- موضوع سرقت کابل‌های مخابراتی موضوع تازه‌ای نیست و علاوه بر قطع ارتباط چندین‌روزه مشترکان، سالانه منجر به ضررهای بسیاری برای مخابرات می‌شود اما در چند روز اخیر با افزایش مجدد این سرقت‌ها ارتباط بیش از 30 هزار مشترک تلفن ثابت قطع شد. طی این روزها سه بار موضوع سرقت از کابل‌ها اتفاق افتاد و منجر به قطعی مشترکان تهرانی شد. این در حالی است که هر یک متر کابل کانالی 2400، حدود هشت کیلوگرم وزن دارد که با توجه به آنکه یک تخته کابل حدود 250 متر و قطر کابل نیز حدود 10 سانتیمتر است، این کابل وزنی حدود چهارتن دارد و سارقان امکان سرقت کابل و جدا کردن کابل‌ها از حوضچه مرکزی را به دلیل این حجم نداشته و تنها بخشی از این کابل را به سرقت می‌برند چرا که مس به‌کاررفته در کابل‌های مخابراتی ارزشمند است و تنها دلیلی که می‌تواند باعث سرقت شود همین مساله است. در یک سال اخیر موارد متعددی از کابل‌دزدی گزارش شده که هنوز با وجود تمهیدات مخابرات برای جلوگیری از آن، این روند ادامه دارد و راهکار مطلوبی برای این منظور پیش‌بینی نشده است. از جمله برنامه‌هایی که مخابرات برای رفع این پدیده و جبران خسارت‌های آن در دستور کار قرار داده، می‌توان به بیمه کابل‌هایی که نگهداری آن بر عهده پیمانکاران نگهداری مراکز مخابراتی است، اشاره کرد. در این میان نقش نهادهای امنیتی مانند نیروی انتظامی پررنگ‌تر می‌شود، چرا که خسارت واردشده به کابل‌های مخابراتی خارج از دایره مخابرات بوده و متوجه این‌گونه نهادها می‌شود. در همین راستا مسوولان مخابرات از برگزاری جلسات متعدد با مسوولان نیروی انتظامی خبر می‌دهند. تمامی این موارد بهانه‌ای شد تا ابراهیم یافتیان، قائم‌مقام مدیرعامل شرکت مخابرات استان تهران به توضیح کلی مساله بپردازد.

در یک بازه زمانی میزان سرقت کابل‌های مخابراتی افزایش یافت. علت این مساله چیست؟
به طور کل سرقت کابل از قدیم بوده است؛ زمانی در حاشیه‌ها، زمانی هم در داخل شهر‌ها. مهم‌ترین مساله این است که به دلیل افزایش قیمت مس، سرقت‌ها هم افزایش پیدا می‌کند. مقاطع افزایش سرقت به قیمت مس بستگی دارد. موضوع دیگر آنکه آن سارق کجا برود. شاید سارق به حوضچه‌ای برود که یک کابل 10متری دارد و تعداد محدودی ارتباط مشترکان قطع شود اما به حوضچه‌ای می‌رود که تعداد کابل‌های زیادی دارد و با قطع آن تعداد ارتباط بیشتری هم قطع می‌شود. این مساله جدیدی نیست.

زیر زمین به غیر از کابل مخابرات کابل دیگری هم از جنس مس وجود دارد؟
بله اداره برق دارد. اما کسی جرات رفتن به سمت برق را ندارد. در ضمن آنها داکت- آنچه به عنوان داکت اطلاق می‌شود، کانال‌های پلاستیکی است که غالبا برای قرار دادن کابل استفاده می‌شود- ندارند. ما داکت‌های مخابراتی داریم که ارزش دارد.

چرا از این کابل‌ها محافظت نمی‌شود؟
برخی ممکن است که بگویند چرا نیروی انتظامی این کار را انجام نمی‌دهد. البته همه مساله هم به آنها مربوط نمی‌شود. ما به فاصله 200 تا 250 متر یک حوضچه داریم. در کل تهران با این مراکز مخابراتی در یک خیابان حوضچه‌های فراوانی هست. برخی موقع‌ها سارق کابل‌های فرعی را قطع می‌کند. اکثر افرادی هم که توسط نیروی انتظامی یا حراست مخابرات دستگیر شدند، افراد معتاد هستند. برخی جاها حتی سرقت هم نمی‌کنند. نمی‌دانند و طرف چون جایی برای خواب ندارد و هوا هم سرد است، داخل این حوضچه‌ها می‌رود و آتش روشن می‌کند که آنجا آتش می‌گیرد. آتش‌سوزی هم داشتیم.

پیش از این مدیرعامل مخابرات صحبت از سیستم حفاظتی کرده بود که تعداد این سرقت‌ها کاهش یابد.
هرچند در یک مدت اندک تعدادی سرقت داشتیم اما به همین میزان هم دستگیر شدند. در همین هفته گذشته یک تیم دونفره را دستگیر کردند. البته در دوم حوضچه را برای محافظت قرار داده‌ایم اما آدم معتاد به اطرافش نگاه نمی‌کند.

مساله حفاظت از این سیم‌هاست چرا که قطع ارتباط یک‌هفته‌ای برای مشترک موضوع عادی نیست...
البته به یک هفته نمی‌گذاریم برسد. آنجایی که دو، سه رشته کابل بوده سریع جمع شده. ما در مراکزمان آلارم داریم و متوجه می‌شویم و تیم را به محل اعزام می‌کنیم.

ما نمونه‌ای داریم که نزدیک به 10 روز ارتباط آن قطع شده است.
اگر به ما بگویید کجاست ما پیگیری می‌کنیم اما چنین چیزی را تاکنون نداشته‌ایم؛ این نیز هست که مشترک تصور می‌کند زمانی ارتباط قطع می‌شود تنها دو سر داخل است.

موضوعی مطرح شده بود که با همکاری برخی نهادها مساله حفاظت جدی‌تر صورت بگیرد. این همکاری و هماهنگی انجام می‌شود؟
هماهنگی با نیروی انتظامی انجام شده و جلسات به صورت مداوم برگزار می‌شود. ما به دنبال این هستیم که سیم مسی را حذف و فیبر نوری را جایگزین کنیم زیرا فیبر نوری به درد کسی نمی‌خورد و چون مساله پهنای باند هم مطرح بوده به نفع مشترک است.

علت جایگزینی فیبر نوری تنها سرقت کابل نیست بیشتر توجه به مساله تغییر فناوری است...
فیبر نوری هم تغییر فناوری است و هم جلوگیری از سرقت. در کرج که این تغییر فناوری صورت گرفته میزان سرقت‌ها بسیار کم شده است.

افرادی که دستگیر می‌شوند چه سودی برای مشترک دارند؟ آیا این افراد می‌توانند خسارت مشترک را بپردازند؟
بله، این هست. ما فشاری گذاشتیم که در دوم حوضچه گذاشته شود. فشاری هم گذاشتیم که این تغییر فناوری صورت بگیرد. البته بیشترین ضرر متوجه خود مخابرات است زیرا بحث درآمدی ماست. هر تلفنی که به میزان پنج‌دقیقه قطع می‌شود، ما ضرر می‌کنیم.

هزینه قطع کابل چقدر است؟
نشان نمی‌دهد. چون ما ماهیانه به صورت متوسط می‌گیریم، مشخص نیست و این بستگی به منطقه نیز دارد. در برخی مناطق پرکار ماهیانه برای هر هشت‌هزار شماره اگر در جایی پرکار باشد ضررش بیشتر است. اما اگر در مناطق مسکونی باشد، هزینه کمتری تحمیل می‌کند. اما حیثیت خود مخابرات ایجاب می‌کند که کمتر ارتباط تلفنی آن قطع شود.

حداقل هزینه‌ای که مخابرات متحمل شده چقدر بوده؟
حساب نکرده‌ایم. تاکنون هزینه گزافی برای مخابرات نداشته است. اما به دلیل قطع ارتباط در محدوده‌هایی نبوده که ضرر بزند. میزان ضررهای زده‌شده در هزینه‌هایی که ما انجام می‌دهیم، دیده نمی‌شود.

یعنی به چشم نمی‌آید؟
این ضررها متوجه پیمانکار است و پیمانکار باید هزینه کابل را بپردازد و آنها هم کابل‌ها را بیمه کرده‌اند.

یعنی بیمه می‌پردازد؟
هزینه سرقت را پیمانکار از بیمه دریافت می‌کند.

پیمانکار هزینه سیم را می‌پردازد اما هزینه درآمدی متوجه مخابرات است.
بله. البته بستگی به منطقه هم دارد. برای مثال هفته‌ای دو ساعت برای هر دو سیم برای هر نفر حدود 9 تومان است. که ماهیانه متوسط زوج سیم حدود 30 الی 40 تومان می‌شود. هر پالسی 7/44 ریال است. معمولا جاهای کم‌ارتباط درآمدی ندارد.

در یک هفته چه میزان است؟
در یک هفته برای مخابرات افت دارد. پنج هزار شماره برای یک هفته امکان ندارد. شما بگویید20 یا 30 هزار آن هم همه‌اش یک هفته نمی‌شود.

پس رقمی برای درآمدی نمی‌شود؟
نه نمی‌شود. ما از الان اعلام می‌کنیم که هفت رشته کابل سرقت شده است، شروع به جایگزینی می‌کنیم که حدود پنج‌ساعت این کار طول می‌کشد و بعد شروع به مفصل کردن می‌کنیم و این به یک هفته نمی‌رسد. شاید 50 یا صدتای آنها به آخر کار بیفتد.

پس با این حساب هفت‌هزار شماره در یک هفته که قطع شود اتفاقی برای مخابرات نمی‌افتد؟
نگویید یک هفته. ما کل استان تهران را در دو ساعت هم‌کد کردیم. ما سریع این کار را انجام می‌دهیم که ضرر نکنیم.

پروژه فیبرنوری حداکثر تا کی نهایی می‌شود؟
زمان ندارد. در استان تهران حدود 9 هزار کیلومتر فیبر کشیده شده است و با استان البرز حدود 10 هزار می‌شود.

فیبرنوری را در مسیر کابل مسی جایگزین می‌کنید یا مسیر دیگری تعیین می‌شود؟
مسیر دیگری تعیین می‌شود. زمانی که اعلام می‌کنیم کابل‌برگردان است، فقط انتهای خط به سمت مشتری را به فیبر نوری متصل می‌کنیم.

وضعیت مشترکان ‌ای‌دی‌اس‌الی که خدمات خود را از طریق کابل مسی دریافت می‌کنند، چه می‌شود؟
دستگاه DS LAN نصب می‌کنیم. کافوهای نوری کارت‌هایی دارد که قابلیت ارایه ‌ای‌دی‌اس‌ال را دارند.

برخی مشترکان با شرکت‌های بخش خصوصی تماس گرفته و در خواست‌ ای‌دی‌اس‌ال داشتند اما این شرکت‌ها به دلیل اینکه خطوط مشترک فیبرنوری بوده از ارایه خدمات خودداری کردند.
شاید تجهیزات شرکت‌ها مشکل دارد اما ما به راحتی می‌توانیم این کار را انجام دهیم.

در مساله قطعی کابل تضمین شما برای اتصال مجدد چقدر است؟
آنهایی که در انتها قرار می‌گیرد یعنی دوهزار شماره آخر که در 72 ساعت اتصال صورت می‌گیرد. اما سعی بر این است که در کمترین زمان صورت گیرد. موضوعی که شما می‌گویید یک هفته طول می‌کشدو ممکن است جزو مشترکان انتهایی ما باشند.

شده که شما یک قطعی هفته‌ای هم داشته باشید؟
شاید جاهایی باشد که مراکز آتش گرفته باشد. اما در هفته اول همه چیز جایگزین شده است.

نکته دیگر حقوق مشتری است که در این میان چه کسی پاسخگو است؟ مخابرات که پروانه سطح خدمات _ SLA _ ندارد.
در دیتا این پروانه وجود دارد اما در خط تلفن وجود ندارد. در دیتا مشترک خدماتی را دریافت می‌کند. اما در خط تلفن ودیعه وجود دارد که می‌تواند زمانی که خط را پس دهد، آن را از ما دریافت کند. اگر هم خسارتی باشد ما حاضریم بدهیم.

برای تعداد هفت‌هزار شماره که ارتباطش قطع شده، چه کسی یا نهادی باید پاسخگوی مشترک باشد؟
اولین کاری که می‌کنیم این است که تلفن‌های همگانی را متصل کنیم. کاری نداریم که اکثرا موبایل دارند. البته حق مشتری این است که خدماتش را دریافت کند. اما باید بپذیریم که در مساله سرقت مخابرات مقصر نیست.

مگر مخابرات وظیفه حفاظت ندارد؟
حفاظت داخل مراکز مخابراتی با مخابرات بوده اما بیرون با نهادهای انتظامی است. اگر داخل مراکز اتفاقی رخ دهد ما جواب می‌دهیم اما بیرون هر اتفاقی بیفتد نهادهای انتظامی باید پاسخگو باشند.

چرا در مساله خط تلفن پروانه سطح خدمات با مشتری وجود ندارد؟
سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی می‌تواند مطرح کند به شرطی که دوطرفه باشد. دو طرف باید بپذیرند نسبت به هم تعهداتی دارند. یعنی اینکه هم مشترک اگر خسارتی به مخابرات زد، بپردازد و هم مخابرات به مشترک.

به فرض مخابرات متعهد است که در زمان قطعی حداکثر تا 72 ساعت ارتباط را برقرار کند. اگر مخابرات از تعهدش عدول کرد، تکلیف مشتری چیست؟
اینکه گفتیم 72 ساعت، خود ما گفتیم که سریع‌تر کار صورت بگیرد چرا که ما ضرر می‌کنیم و اگر این زمان طولانی‌تر شود باز هم ما متضرر می‌شویم. ممکن است در یک منطقه‌ای ارتباط اورژانس قطع شود، بنابراین موظف هستیم که سریع ارتباط را برقرار کنیم اما این ناخواسته است. اگر دست مخابرات بود ما می‌پذیرفتیم و نباید بگذاریم قطع یا خرابی به وجود بیاید. بیرون مرکز در اختیار مخابرات نیست که قطع نشود. ما هم نمی‌توانیم در کنار نهادهای امنیتی خودمان یک نهادی ایجاد کنیم. اما گشت‌های مخابراتی را زیاد کردیم.

بحث دیگر در مساله خرید خط تلفن این است که هنگام خرید باید از طرف مرکز به مشترک گفته شود که این خط قابلیت دریافت دیتا را دارد یا نه، اما به مشتری گفته نمی‌شود چرا که میان خط تلفنی که تنها بوق است یا زوج سیم تفاوت قیمت وجود دارد.
براساس تجهیزاتی که در حال نصب است هر دو خط قابلیت دریافت دیتا را دارد. بنابراین هم روی زوج سیم و هم بوق مشترک می‌تواند خدمات دریافت کند. هر جا هم اگر نتوانستند، می‌توانند درخواست دهند، ما کنترل پروژه داریم و بررسی می‌کند که اگر خدمات نباشد باید مرکز پاسخگو باشد.

چرا در فرم خرید به مشتری نوع خط گفته نمی‌شود؟
اگر بخواهیم هزینه واقعی دریافت شود که ‌گران است. به همین دلیل است که می‌گویم پروانه سطح خدمات دوطرفه باشد چراکه ما از زوج سیم نگهداری می‌کنیم و باید هزینه نگهداری زوج سیم را مشترک بدهد.

اما کسی که تنها بوق دریافت می‌کند، چطور؟
هزینه نگهداری به ما نمی‌دهد.

اما قیمتی که برای دریافت خط می‌پردازد با زوج سیم یکی است.
مشتری تنها یک هزینه‌ای برای سیم‌کشی می‌پردازد.

هزینه یک نفر برای خرید خط چقدر است؟
52 هزار تومان.

این 52 هزار تومان هم برای کسی است که خطش قابلیت دریافت دیتا دارد و هم کسی که بوق دریافت می‌کند.
کسی که خط اختصاصی خرید می‌کند هزینه‌اش متفاوت است و مختص به مشتری بوده و باید هزینه نگهداری را هم بپردازد.

هزینه این خط چقدر است؟
به صورت کیلومتری دریافت می‌شود. اما مشتری معمولی این هزینه را نمی‌پردازد و تنها مشترک هزینه اتصال می‌پردازد.

زمانی مطرح بود که در یک محله از یک زوج سیم به وسیله دستگاه پی‌سی‌ام به چند خانوار بوق اتصال داده می‌شود و قیمتی که مشترک بابت تنها یک بوق می‌پردازد برابر است با کسی که قبلا خط واقعی را داشته است.
ما زوج سیمی که می‌دهیم مال یک مشتری نیست. در یک کوچه یک تلفن وجود داشته است و به دنبال آن شش متقاضی دیگر هم وجود دارد. این تعداد متقاضی نمی‌توانند منتظر بمانند و بگویم تا زمانی که ما توسعه انجام دهیم، تلفن نداریم. با استفاده از تجهیزاتی به اسم پی‌سی‌ام یا پی‌جی‌اف که تبدیل‌کننده است، یک زوج سیم تبدیل به هشت سیم می‌شود و اتصال آنها را برقرار می‌کنیم. زمانی که توسعه دهیم همه را از این سیستم خارج می‌کنیم و خط تک‌نفره می‌دهیم. این یک سیستم موقت است.

این روش تا زمانی است که توسعه دهید؛ اما مشترکی که اتصالش از طریق این دستگاه دریافت شده، مبلغ پرداخت‌شده برابر با کسی است که از این سیستم استفاده نمی‌کند.
هیچ‌کسی هزینه‌ای بابت سیم بیرون نمی‌دهد. اگر گفته می‌شود این مقدار ودیعه به ما بدهند مربوط به زمانی است که مشترک صورت‌حساب دوره‌اش را نپرداخته و حداقل چیزی نزد مخابرات به امانت گذاشته باشد. این هزینه بیرونی نیست. مشترک هزینه‌ای نمی‌پردازد.

این اتفاق افتاده است که زمانی مشترک برای خرید خط مراجعه کرده و به مشترک گفته نشده که قابلیت انتقال داده را ندارد و مبلغ دریافتی همان 52 هزار تومان بود که به عنوان هزینه اتصال مطرح شد. اما قابلیت انتقال‌ داده روی این خط وجود ندارد؛ چرا باید مبلغ دریافتی از کسی که خطش چنین قابلیتی دارد، یکی باشد؟
این هزینه به عنوان اتصال از مرکز به مشترک است.

چرا کسی که خطش قابلیت دریافت داده را دارد باید 52 هزار تومان بپردازد و کسی هم که خطش چنین قابلیت‌هایی ندارد باید 52 هزار تومان بپردازد؟ چرا که مردم ناراضی هستند و معتقدند باید خطی که قابلیت دیتا ندارد ارزان‌تر فروخته شود.
این حق اتصال است که از مشتری دریافت می‌شود. به سیم مربوط نمی‌شود. چنین مساله‌ای در قرارداد وارد نشده و موضوع دیتا مورد توجه قرار نگرفته است. البته پیشنهاد خوبی است که در قرارداد گفته شود که این خط هم بوق دارد و هم دیتا. البته در حال حاضر هم می‌توانیم دیتا حتی روی بوق هم ارایه دهیم.

در جمع‌بندی اگر قرار بر این شد که پروانه سطح خدماتی نوشته شود هم باید مشتری، مخابرات و هم نهادهای امنیتی امضا‌کننده باشند که اگر خسارتی به وجود آمد تکلیف مشخص شود...
تاکنون همه‌اش را مخابرات می‌پردازد. قطع شود مخابرات می‌پردازد. هیچ اعتراضی هم نمی‌کنیم. فقط می‌گویم که تعرفه را بالا ببرید.

این‌طور که باعث نارضایتی مشتری می‌شود.
بله. در این زمینه هم مشتری ناراضی می‌شود.