به دنبال تعامل با بخش‌های دولتی، صنعتی و معدنی هستیم

به گزارش روابط‌عمومی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران، در سال‌های اخیر اخبار امیدوارکننده‌ای از پیشرفت در حوزه هوش مصنوعی منتشر شده است. رشد و پیشرفتی که همچنان با سرعتی بیش از پیش ادامه دارد. این حوزه به مانند سایر فناوری‌های پیشرو، با چالش‌های فراوانی روبه‌رو است. در گفت‌وگو با محمدرضا معبودیان، رئیس کمیسیون هوش مصنوعی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران، درباره‌ی وضعیت رگولاتوری حوزه‌ی هوش مصنوعی در ایران صحبت کردیم.

معبودیان درباره‌ی وضعیت به‌کارگیری هوش مصنوعی در ایران می‌گوید: «در حال حاضر بین چشم‌اندازها و توقعات از کاربردهای هوش مصنوعی و واقعیت موجود در کشور فاصله بسیار زیادی وجود دارد. متاسفانه این فاصله و شکاف روزبه‌روز در حال بیشتر شدن است.

علت اصلی به وجود آمدن چنین شکافی، فقدان بودجه‌های سازمانی در نهادهای مختلف دولتی و صنعتی برای هوش‌مصنوعی، در کنار زیرساخت‌های ناکافی پردازشی و عدم آزادرسانی دادگان ملی و بومی است. هم اکنون، در اکثر حوزه‌های هوش مصنوعی مثل «تولید LLM فارسی»، «تبدیل صوت به متن فارسی و بالعکس»، «سامانه‌های پردازش تصاویر و فیلم از قبیل پلاک‌خوان‌هاو احراز هویت»، «HSE»، و داده‌کاوی در صنایع مختلف از قبیل بانک و بیمه و مالی، حمل و نقل، سلامت و غیره پیشرفت‌های خوبی را به دست آورده‌ایم. اما متاسفانه نسبت به معادل دلاری اینگونه خدمات و محصولات، در کشور پرداخت‌های ریالی مناسبی انجام نمی‌شود. در واقع در بحث دانش و ارائه محصولِ کارآمد با چالش‌های کمی مواجه هستیم ولی در حوزه‌های قیمتی چالش فراوان داریم».

او در همین خصوص ادامه داد: «بعنوان مثال یک خدمت هوش مصنوعی صنعتی در حوزه بین‌الملل که حدودا یکصد هزار دلار ارزش‌گذاری می‌شود، با مناقصه‌ای در حدود 2 تا 5 میلیارد تومان در ایران مواجه می‌شود (لازم است که یا حجم و کیفیت پروژه به نسبت قیمت تعدیل شود و یا مبلغ پروژه به درستی محاسبه گردد). مشکل بعدی هوش مصنوعی در ایران، نگاه امنیتی به حوزه داده و طبیعتاً پروژه‌های داده محور است که عدم دسترسی به دادگان سازمانی و صنعتی، پیشبرد این‌گونه پروژه‌ها را بسیار دشوار کرده‌است. همچنین شاید بتوان مهم‌ترین چالش به‌کارگیری هوش مصنوعی در ایران را عدم تمایل مدیران دولتی و صنعتی به «تحول» دانست. به‌نظرمن، اکثر مدیران در ایران ثبات‌گرا هستند تا تحول‌گرا، و این موضوع، موجب عدم مقبولیت پروژه‌های داده‌محور، تحول‌دیجیتال و هوش مصنوعی در نزد صنایع و حاکمیت شده است. و البته این‌که معتقدم میزان سرمایه‌گذاری حوزه هوش مصنوعی هم، مناسب نیست و گاهاً بسیار ناچیز است. چالشی که رشد این حوزه را به خطر انداخته است».

رئیس کمیسیون هوش مصنوعی و علم داده سازمان نصر تهران درباره‌ی رگولاتوری حوزه هوش‌مصنوعی در ایران می‌گوید: «در یک نگاه کلان، راهبردهای حاکمیت در حوزه هوش مصنوعی باید چهار موضوع مهم نظاره‌گری، تسهیل‌گری، تضمین‌گری و تنظیم‌گری(رگولاتوری) را پوشش دهد. اینکه دولت‌ها و حکمرانان برای حوزه‌های پیش‌ران، نوظهور و نوآورانه، قبل از بلوغ کامل و گسترش کاربردها، فقط به تنظیم‌گری بپردازند یک استراتژی چالش‌برانگیز خواهد بود. برای حوزه‌های نوآوری، دولت‌ها باید انواع راهبردها از قبیل نظاره‌گری، (جهت شناسایی بازیگران، فرصت‌ها و تهدیدها، موانع و روش‌های گشایش بازار و تجاری‌سازی و ...) درکنار انواع تسهیل‌گری‌ها و تضمین‌گری‌های خرید و استفاده از تکنولوژی بپردازند. این امور باید بصورت موازی با تنظیم‌گری‌ها و رگولاتوری توامان باشد. در حال حاضر، متاسفانه در قدم اول بحث رگولاتوری مطرح می‌شود و به پیش‌نیازهای آن توجهی نمی‌شود. اتفاقی که می‌تواند سرعت رشد هوش مصنوعی در ایران را نسبت به سایر جهان کٌند یا متوقف کند».

او در پایان درباره‌ی فعالیت‌ها و پیگیری‌های کمیسیون هوش مصنوعی سازمان نصر تهران در این رابطه می‌گوید: «در طی دو دوره سه ساله، این کمیسیون با نهادها و سازمان‌ها متعددی در این زمینه تعامل و گفت‌وگو داشته است. برای ارتباط‌گیری با بخش دولتی و صنعتی و بالا بردن میزان تاثیرگذاری، سعی کردیم جلسات و رویدادهای کمیسیون را در نهادهای مختلف حاکمیتی برگزار کنیم تا دغدغه‌های فعالان این حوزه را بهتر به گوش بخش دولتی برسانیم. در کنار تعاملات با دولت و حاکمیت، برنامه ما برای ادامه فعالیت‌ها، تمرکز بر صنایع، معادن و کشاورزی خواهد بود تا بتوانیم حجم بازار و میزان نقش آفرینی شرکت‌های هوش مصنوعی را افزایش دهیم.»