مرجع پالایش اینترنت؛ کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه یا ستاد خیالی

چندی پیش موسسه تحقیقات ارتباطات و فناوری اطلاعات وزارت ارتباطات، فراخوانی را به منظور شناسایی توان داخلی برای ارایه طرح‌های کاربردی و عملیاتی در سالم‌سازی و پالایش اینترنت اعلام کرد‌.
این موسسه در اطلاعات توضیحی این فراخوان آورده است: در کشور ما بحث سالم‌سازی اینترنت به صورت اعمال فیلترینگ در دروازه‌های ورودی اینترنت کشور انجام می‌شود که خود مشکلات زیادی را به همراه داشته است در این خصوص فعالیت‌های بسیاری را برای سامان بخشیدن به امر سالم‌سازی اینترنت می‌توان انجام داد که فعالیت‌های هر سازمان در نظامنامه پالایش کشور به تفکیک مشخص شده است‌.
مطابق با نظامنامه یادشده که مصوب ستاد پالایش کشور به عنوان عالی‌ترین مرجع در خصوص رسیدگی به امر پالایش است، پالایش باید در سطح عرضه‌کنندگان خدمات دسترسی انجام پذیرد و یکی از وظایف تعریف شده برای موسسه تحقیقات ارتباطات و فناوری اطلاعات، بومی‌سازی محصولات پالایش است‌. بنابراین این موسسه با انگیزه ایجاد سامانه‌های پالایش بومی در کشور قصد دارد با فراهم آوردن شرایط مناسب برای متخصصان داخلی گامی موثر در خصوص سالم‌سازی فضای وب و سامان بخشی به وضعیت کنونی پالایش کشور بردارد‌.
ایجاد یک سامانه بومی جامع پالایش اینترنت که بر پایه تحلیل محتوی وب، اقدام به پالایش صفحات کند از جمله اهداف این پروژه است‌.همان‌طور که گفته شد این موسسه در فایل توضیحی پروژه برون‌سپاری شده خود از ستاد پالایش کشور به عنوان عالی‌ترین مرجع در رسیدگی به امر پالایش و تفکیک وظایف هر سازمان در نظامنامه پالایش صحبت می‌کند و این پروژه را در راستای وظایف موسسه تحقیقات ICT در زمینه بومی‌سازی محصولات پالایش عنوان کرد‌. یکی از مدیران این موسسه در پاسخ به پیگیری خبرنگار فارس در خصوص اطلاع از چیستی و اصل وجودی ستاد و نظامنامه پالایش کشور، وجود چنین ستادی را در کشور تایید کرد اما به دلایلی از ارایه توضیح بیشتر در خصوص زمان تشکیل این ستاد یا نهاد‌های تشکیل‌دهنده آن امتناع کرد‌.
در خصوص وجود ستاد و نظامنامه پالایش کشور از دیگر مدیران این موسسه و مسوولان دستگاه‌های دولتی مرتبط با اینترنت به جایی نرسید‌. یکی از مسوولان ارشد شرکت ارتباطات زیرساخت که بازوی اجرایی فیلترینگ در کشور است و از این‌رو در جریان مستقیم اوضاع اینترنت و فیلترینگ کشور قرار دارد در پاسخ به فارس از وجود چنین ستادی اظهار بی‌اطلاعی کرد‌.
وی گفت: تنها مرجع قانونی در کشور که در خصوص فیلترینگ تصمیم‌گیری می‌کند، کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه است و غیر از آن نیز مرجعی وجود ندارد‌.
همچنین یکی از مسوولان ارشد سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی گفت: پس از تشکیل کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، تنها این کمیته وظیفه اختیار عمل و تصمیم‌گیری در زمینه فیلترینگ را دارد و عالی‌ترین مرجع رسیدگی به امر فیلترینگ نیز همین کمیته است‌.
وی در پاسخ به این سوال که آیا در گذشته یا به تازگی ستادی با عنوان «ستاد پالایش کشور» تشکیل شده، گفت: تا جایی که اطلاع دارم چنین ستادی در کشور نداریم. به تازگی نیز ستادی با این نام و به عنوان مرجع عالی رسیدگی به فیلترینگ تشکیل نشده است‌.
با توجه به نظر مسوولان ارشد مرتبط با حوزه فیلترینگ، اساسا ستادی به عنوان «ستاد پالایش کشور» وجود ندارد و به الطبع «نظامنامه پالایش کشور» مصوب این ستاد نیز وجود خارجی نخواهد داشت‌.
از این‌رو کما فی‌السابق، عالی‌ترین مرجع در خصوص رسیدگی به امر پالایش همان کمیته تعیین مصادیق محتوی مجرمانه است که در دادستانی تشکیل جلسه می‌دهد‌.
از سوی دیگر این احتمال نیز وجود دارد که منظور تدوینگران این فراخوان از ستاد پالایش کشور همان کمیته تعیین مصادیق باشد که با توجه به تخصص کاری شاغلان در این موسسه احتمال چنین اشتباهی بسیار بعید است‌. همچنین ممکن است آنها به قصد ممانعت از ارایه کامل اطلاعات، این نام را به کار برده باشند که با وجود اطلاع‌رسانی گسترده و آشنایی کامل همه با کمیته تعیین مصادیق، وجود این کمیته یک موضوع امنیتی و غیرقابل بیان نیست‌.