سامانه‌‌ پالایش محتوا ی اینترنت جایگزین فیلترینگ سراسری

موسسه تحقیقات ارتباطات و فناوری اطلاعات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، به تازگی پروژه‌ای را با موضوع ارایه طرح‌های کاربردی و عملیاتی با هدف سالم‌سازی و پالایش اینترنت برای انجام، برون‌سپاری کرده است. این اقدام در راستای ایجاد فیلترینگ یکپارچه در کشور است که از سوی شرکت ارتباطات زیرساخت قرار است اجرا شود. همچنین براساس ماده 21 قانون جرایم رایانه‌ای، فیلترینگ یکپارچه برای تمامی شرکت‌های اینترنتی تعریف شده و شرکت‌های اینترنتی این اجازه را ندارند که به دلخواه برای سایتی محدودیت یا عدم محدودیت اعمال کنند. به گزارش ایسنا از زمانی که صفحه فیلترینگ در کشور با ظاهر جدید و طرح آن بر اساس مصوبه کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه از سوی شرکت ارتباطات زیرساخت تغییر کرد، بحثی مبنی بر اجرای طرح فیلترینگ هوشمند در ایران مطرح شد. صفحه فیلترینگ در برخی کشورها به صورت هوشمند است، یعنی اگر کاربری به سایتی مراجعه کند که فیلتر شده باشد، صفحه به‌صورت هوشمند نیاز کاربر و عبارت و موضوع مورد جست‌وجوی کاربر را تشخیص داده و لینک‌های مجاز مرتبط را در اختیارش قرار می‌دهد. با این حال موسسه تحقیقات ارتباطات و فناوری اطلاعات از شرکت‌ها، موسسات و دانشگاه‌های فعال در زمینه ارایه طرح‌های کاربردی و عملیاتی با هدف سالم‌سازی و پالایش اینترنت، خواسته تا پیشنهادهای خود را در قالب اطلاعات (RFI) تا تاریخ 31 فروردین 91، به این موسسه ارسال کنند. بر اساس این نوع فیلترینگ اگر کاربری به سایتی مراجعه کند که فیلتر شده باشد، صفحه به‌صورت هوشمند نیاز کاربر و عبارت و موضوع مورد جست‌وجوی کاربر را تشخیص داده و لینک‌های مجاز مرتبط را در اختیارش قرار می‌دهد. پیشتر شرکت ارتباطات زیرساخت با برگزاری مزایده‌ای اقدام به انتخاب شرکت پیمانکار برای پیاده‌سازی فیلترینگ در شبکه اینترنت کرده بود.
فیلترینگ محتوا؛ فیلترینگ هوشمند
بنا بر اظهارات دست‌اندرکاران حوزه فیلترینگ با اجرای فیلترینگ هوشمند یا یکپارچه مساله برخوردهای افراطی با وب‌سایت‌ها که به چالشی برای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تبدیل شده بود، برطرف می‌شود.
به گفته محمدرضا آقامیری عضو کارگروه تعیین محتوای مجرمانه اینترنتی در برخی موارد در فیلترینگ سایت‌های اینترنتی افراط صورت می‌گیرد به همین دلیل در فیلترینگ سایت‌های اینترنتی چنانچه وزارت ارتباطات، اطلاعات شفاف را در اختیار کاربران قرار دهد، مشکلات حل خواهد شد و فیلترینگ یکپارچه و بومی که به همت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در حال ایجاد است به زودی تمام این مشکلات را حل خواهد کرد. او در ادامه به تشریح نوع و انجام فیلترینگ در کشور پرداخته و بیان کرده است اینترنتی که از طریق «گیت وی» وارد کشور می‌شود با وجود سیستم فیلترینگ در موارد ارسال و دریافت و نقل و انتقال داده پالایش شده و موارد خلاف قوانین در آن حذف خواهد شد. در عین حال باید درصد خطای سامانه فیلترینگ هوشمند را به حداقل برسانیم. او ادامه می‌دهد: علاوه بر فیلترینگی که از طریق سامانه فیلترینگ روی سایت‌های اینترنتی از مجرای ورودی صورت می‌گیرد، یک بخش دیگر هم توسط کارگروه تعیین محتوای مجرمانه اینترنتی بررسی می‌شود که برمبنای سایت‌های خلاف امنیت اجتماعی و عفت عمومی صورت می‌گیرد به این ترتیب گروه‌های کارشناسی این کارگروه تارنماهایی را پیدا می‌کنند که اقدام به درج محتوای مجرمانه اینترنتی کرده‌اند که این سامانه‌ها پس از تذکر به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات معرفی می‌شوند و این وزارتخانه آنها را مسدود می‌کند.
فیلترینگ محتوا در خدمت سالم‌سازی اینترنت
بر اساس اطلاعاتی که موسسه تحقیقاتی ارتباطات و فناوری اطلاعات برای فیلترینگ بر پایه محتوا منتشر کرده، آمده است اگرچه اینترنت دارای فواید فراوانی است، اما آلودگی فضای اینترنت به سایت‌های غیراخلاقی، می‌تواند سلامت اخلاقی جامعه را به خطر اندازد؛ محتوای این سایت‌ها شامل متن، تصاویر و فایل‌های ویدیویی هستند که عموما با موازین اخلاقی کشور اسلامی ما مغایرت شدید دارند. در ادامه متن این فراخوان آمده است: در کشور ما بحث سالم‌سازی اینترنت به صورت اعمال فیلترینگ در دروازه‌های ورودی اینترنت کشور انجام می‌شود، که خود مشکلات زیادی را به همراه داشته است؛ در این خصوص فعالیت‌های بسیاری را برای سامان بخشیدن به امر سالم‌سازی اینترنت می‌توان انجام داد که فعالیت‌های هر سازمان در نظام‌نامه پالایش کشور به تفکیک مشخص شده است. مطابق با نظام‌نامه مذکور که مصوب ستاد پالایش کشور به عنوان عالی‌ترین مرجع درخصوص رسیدگی به امر پالایش است، پالایش باید در سطح عرضه‌کنندگان خدمات دسترسی انجام پذیرد و یکی از وظایف تعریف‌شده برای موسسه تحقیقات ارتباطات و فناوری اطلاعات، بومی‌سازی محصولات پالایش است. بنابراین این موسسه، با انگیزه ایجاد سامانه‌های پالایش بومی در کشور، قصد دارد با فراهم آوردن شرایط مناسب برای متخصصان داخلی گامی موثر درخصوص سالم‌سازی فضای وب و سامان‌بخشی به وضعیت کنونی پالایش کشور بردارد. ایجاد یک سامانه بومی جامع پالایش اینترنت که بر پایه تحلیل محتوای وب، اقدام به پالایش صفحات کند، از جمله اهداف این پروژه است. این موسسه در فایل توضیحی پروژه برون‌سپاری شده خود، از ستاد پالایش کشور به عنوان عالی‌ترین مرجع در رسیدگی به امر پالایش و تفکیک وظایف هر سازمان در نظام‌نامه پالایش صحبت می‌کند و این پروژه را در راستای وظایف موسسه تحقیقات ICT در زمینه بومی‌سازی محصولات پالایش عنوان کرد. در همین حال فارس گزارش می‌دهد که پیگیری‌ها درخصوص چیستی و اصل وجودی ستاد و نظام‌نامه پالایش کشور از برخی مدیران این موسسه و مسوولان دستگاه‌های دولتی مرتبط با اینترنت به جایی نرسیده و این در حالی است که یکی از مدیران این موسسه با تاکید بر وجود این ستاد، از ارایه توضیح بیشتر درخصوص زمان تشکیل این ستاد یا نهاد‌های تشکیل‌دهنده آن، امتناع کرد. با این حال فیلترینگ محتوا در حالی صورت می‌گیرد که پیش از این مسوولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات _ اینترنت ملی _ را در راستای ایجاد اینترنت پاک دانسته و معتقد بودند با اجرای این پروژه نیازی به فیلتر کردن شبکه نیست.