ارز تک نرخی شرکت‌های تلفن اینترنتی را نجات می‌دهد؟

قوز بالای قوز این تنها توصیفی است که می‌توان این روزها برای فعالیت شرکت‌های تلفن اینترنتی بیان کرد. فعالانی که با تمام مشکلاتی که طی چند سال گذشته با آن روبه‌رو بوده‌اند، حالا هم  به دنبال تلاطم چند ماه اخیر در بازار ارز،  اوضاع کاریشان پیچیده‌تر شده است.بر اساس اظهارات اکثر شرکت‌های تلفن‌اینترنتی، هر چند در حال حاضر خبر از تک نرخی شدن قیمت ارز در بازار شنیده می‌شود، اما با این وجود طی دو یا سه ماه اخیر، با افت و خیز لحظه به لحظه قیمت ارز، هزینه این شرکت‌ها با اپراتورهای بین‌المللی، رشد 30 درصدی را تجربه کرده است. اکثر این فعالان اعلام می‌کنند که اگر دولت آن‌طور که به واردکنندگان مایحتاج ضروری و برخی تولیدکنندگان، ارز مشخصی ارائه می‌کند به این گروه نیز ارز بدهد، شاید کمی از بار مشکلاتشان در این حوزه کم شود.
نیازمند ارز دولتی
ارائه سرویس تلفن اینترنتی یا VoIP همچون ارائه خدمات اینترنت پرسرعت از زمان ورود خود به کشور فرازونشیب‌های فراوانی را طی کرده است. مشکلات این سرویس از زمانی که شرکت ارتباطات زیرساخت بدون توجه به اعتراضات شدید شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات تلفن اینترنتی مبنی‌بر برگزاری مزایده VoIP، این مزایده را برگزار و برندگان آن را نیز سه شرکت‌تراشه سبز، ضحی کیش و پیشگامان کویریزد معرفی کرد و همچنین در یک اقدام بی‌سابقه خبر از مسدود شدن سرویس شرکت‌های فعال در این حوزه را داد و به تازگی نیز اعلام به کاهش تعرفه مکالمات بین‌الملل کرده است، روز به روز بیشتر شده است. اما حالا گویا بی‌ثباتی قیمت در بازار ارز نیز به مشکلات این شرکت‌ها دامن زده است. شرکت‌های فعال در زمینه تلفن اینترنتی از تسهیلاتی برای دریافت ارز با نرخ دولتی برخوردار نیستند و ارز مورد نیاز خود را از بازار آزاد تامین می‌کنند. از میان تمام هزینه‌هایی که شرکت‌های اینترنتی برای ارائه این سرویس به کاربران خود پرداخت می‌کنند، 30 درصد از این هزینه‌ها مربوط به پرداخت ارزی به اپراتورهای بین‌المللی است (یعنی کسانی که اجازه ورود ارتباط تلفنی از ایران به کشورشان را می‌دهند). بنابراین هر چقدر بازار با افزایش قیمت ارزی مواجه باشد به همین میزان روی 30 درصد هزینه‌های این شرکت‌ها تاثیر‌گذار خواهد بود. به عنوان مثال اگر دلار پیش از این در بازار 1100 تومان بوده و حالا به رقم 1900 تومان برسد، این یعنی افزایش 73 درصدی، که این افزایش هم 73 درصد به آن 30 درصد هزینه شرکت‌های تلفن اینترنتی می‌افزاید و قیمت کل این سرویس را با 22 درصد افزایش روبه‌رو می‌کند. براساس اظهارات پیام کرباسی، سخنگو و مسوول روابط عمومی کمیسیون اینترنت سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران، شرکت‌های این حوزه مانند خیلی از حرفه‌های دیگر، چون وضعیت به وجود آمده در بازار ارز را موقتی می‌دانند و به امید بازگشت بازار به حالت اولیه خود هستند، تاکنون اکثر آنها دست به افزایش نرخ خدمات خود نزده‌اند. وی تاکید می‌کند که شاید تا کنون شرکت تلفن اینترنتی دست به افزایش قیمت خود نزده؛ ولی این حرکت هم بستگی به نوع مدیریت آن شرکت و تصمیماتی که در آینده اتخاذ خواهند کرد، دارد. اما همه این شرکت‌ها منتظر هستند تا ببینند تک نرخی شدن قیمت ارز چه تاثیری روی کارشان خواهد گذاشت. به باور کرباسی دولت می‌تواند با ارائه راهکارهایی مانند در اختیار گذاشتن ارز به این شرکت‌ها تا حدودی جلوی ضرر فعالان حوزه VoIP را بگیرد. وی در ادامه می‌افزاید: «وقتی مسوولان کشور اعلام می‌کنند که برای واردات اقلام و مایحتاج ضروری مردم، ارز در اختیار واردکنندگان و تولیدکنندگان برای خرید مواد اولیه قرار می‌دهند، همچنین در بخش ارتباطات به شرکت زیرساخت برای خرید پهنای باند ارز دولتی داده می‌شود، پس شرکت‌های اینترنتی به خاطر برقراری مکالمه شهروندان با عزیزانشان در خارج از کشور نباید از این قاعده مستثنا باشند.»
‌تنها ضرر می‌دهیم
براساس اظهارات فعالان حوزه تلفن اینترنتی طی 12 سال فعالیت این شرکت‌ها که تعداد آنها به 114 شرکت می‌رسد، نرخ فروش سرویس تلفن اینترنتی با سیر نزولی همراه بوده است؛ به‌گونه‌ای که استفاده از تلفن اینترنتی برای برقراری با سطح اول تعرفه ارتباطات یعنی مقاصد آمریکا، کانادا و کشورهای اروپای غربی از 140 تومان در دقیقه (قریب ده سال پیش) حالا به دقیقه‌ای 30 تومان رسیده است.
نوید هاشمی، مدیرعامل شرکت الو کارت فعال در حوزه VoIP، در مورد وضعیت حال حاضر شرکت‌ها می‌گوید: «برای برقراری ارتباط با کشورها، دو هزینه متفاوت پیش روی شرکت‌ها است یکی هزینه‌ای که باید برای برقراری این ارتباط به شرکت زیرساخت بپردازیم و دیگری هزینه‌ای است که به صورت یورو یا دلار باید در اختیار اپراتورهای بین‌المللی بگذاریم که این هزینه دوم با توجه به وضعیت بازار ارز شرکت‌ها را در وضعیت بدی قرار داده است.»
وی در پاسخ به این سوال که با توجه به این وضعیت آیا این شرکت دست به افزایش قیمت زده است یا خیر می‌گوید: «از آنجا که از خیلی قبل‌تر ما سرویس خود را به کاربران خود فروخته‌ایم، پس نمی‌توانیم بدون اطلاع‌رسانی قبلی دست به افزایش تعرفه خود بزنیم. با این حال اما ما با کاهش ترافیک و کاهش مشتریان روبه‌رو بوده‌ایم.» به گفته وی تا کنون این شرکت، به دنبال تلاطم در بازار ارز بین 30 تا 40 هزار دلار متحمل ضرر شده است. وی با ابراز ناخرسندی از مسوولان شرکت ارتباطات زیرساخت اظهار می‌کند که شرکت‌های پیمانکار زیرساخت ارز ارزان دولتی دریافت می‌کنند و این در حالی است که به ما چنین تسهیلاتی داده نمی‌شود. وی در ادامه می‌افزاید: «براساس قانون اصل 44 وقتی به یک بخش دولتی امکاناتی داده می‌شود باید عین همان امکان به بخش خصوصی هم ارائه شود؛ اما این در حالی است که نه تنها امکانی به ما داده نمی‌شود، بلکه با برنامه‌ریزی‌هایی که هیچ کار کارشناسی هم پشت آن نیست، شرکت‌های خصوصی را متحمل ضرر و زیان می‌کنند.» در همین زمینه حمید فروزنده، عضو هیات‌مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران و فعال در زمینه تلفن اینترنتی هم بر این باور است که مشکلات در بازار ارز علاوه بر افزایش 30 درصدی هزینه‌ها روی بخش‌های دیگر از جمله هزینه‌های اجاره، حمل‌ونقل، حقوق کارمندان و... هم تاثیر گذار است.
فروزنده در ادامه به هزینه‌های سربار دیگر شرکت‌های تلفن اینترنتی اشاره می‌کند و می‌گوید: «علاوه بر تمام هزینه‌هایی که این روزها متحمل شرکت‌های VoIP می‌شود، تغییر هزینه خطوط E1 هم به مشکلات شرکت‌ها افزوده است. تا جایی که اگر قبلا با پرداخت 3 میلیون ودیعه و ماهی 25 هزار تومان می‌توانستیم، خطوط E1 دریافت کنیم ولی در حال حاضر متحمل پرداخت 500 هزار تومان به اضافه ماهانه 75 هزار تومان شده‌ایم که افزایش هزینه‌ها را دربردارد.» همچنین به گفته شرکت‌های تلفن اینترنتی، این گروه برای برقراری ارتباط با خارج از کشور به ازای هر دقیقه باید 10 تومان حق ترانزیت پرداخت کنند. این گروه از فعالان تلفن اینترنتی امیدوارند با برگزاری نشست‌هایی با مسوولان سازمان تنظیم مقررات بتوانند این هزینه را تا حدودی کاهش بدهند تا بتوانند در این بازار به فعالیت خود ادامه دهند.