اختلال در اینترنت و سر بی‌کلاه کاربران

بهتر است بگوییم اختلال و قطعی و کاهش سرعت اینترنت تبدیل به داستانی تکراری و معمولی و کمی هم بی‌مزه شده است. هرازچندگاهی، یکی یا چند درگاه اصلی ورودی اینترنتی کشور دچار مشکل و قطعی می‌شود و دو، سه روز اول هم، هیچ‌کسی و هیچ سازمانی به روی خودش نمی‌آورد. بعد که سر و صداها زیاد شد و داد همه درآمد و به قول یکی از مسوولان، رسانه‌ها بزرگ‌نمایی کافی را کردند! تازه نوبت انداختن تقصیر به گردن این و آن فرا می‌رسد. همچون گذشته خبری از اطلاعیه رسمی، توضیح مشکل، زمان رفع اختلال، مسیرهای جایگزین و دادن اطمینان خاطر به مصرف‌کنندگان اینترنت در کشور از سوی شرکت زیرساخت در کار نبود. عذرخواهی که پیشکش؛ امری که روی آن تاکید بسیاری شده و در فرهنگ ما به تکریم ارباب رجوع معروف است. در عوض زمانی که همچنان اختلال‌ها محسوس و غیرقابل انکار بود، پیگیری یکی از رسانه‌ها درخصوص علت ماجرا تنها تکذیب شرکت زیرساخت را در پی داشت. شرکت‌های مخابرات استانی و شرکت‌های PAP _ شرکت‌های ارایه‌دهنده انتقال داده _ و دیگر شرکت‌هایی که به نوعی به کاربران سرویس اینترنت ارایه می‌دهند، خود را مبرا دانسته و تقصیر را به گردن شرکت ارتباطات زیرساخت می‌اندازند و این طور استدلال می‌کنند که چون بخشی از پهنای باند اصلی اینترنت کشور دچار افت شده، در نتیجه سرعتی که به هر کاربر می‌رسد به همان نسبت و برای برخی حتی به نسبتی بسیار بیشتر کاهش می‌یابد که البته حرفی درست هم به نظر می‌رسد. شرکت زیرساخت هم هر بار به جای پاسخگویی مسوولانه این مساله را امری عادی و طبیعی اعلام می‌کند و به ذکر آمار و ارقام خطوط STM1 می‌پردازد که مثلا پارسال 173 لینک داشتیم و امسال 291 لینک STM1 داریم و حتی ادعا می‌کند که مثلا قطع شدن مسیر جنوب کشور که حدود 50 لینک STM1 است خلل جدی‌ای ایجاد نخواهد کرد! عجیب اینکه حتی اگر همه آمارهای فوق را هم درست فرض کنیم، وقتی 50 لینک یعنی تقریبا حدود یک‌پنجم پهنای باند ورودی کشور قطع می‌شود، آیا منطقی است که بگوییم تاثیر چندانی ندارد؟ یعنی می‌فرمایند فقط وقتی کل پهنای باند ورودی قطع شود آن وقت تاثیر جدی خواهد گذاشت؟ شرکتی که متولی زیرساخت ارتباطی و حاکمیتی و شبکه مادر مخابراتی کشور است و می‌خواهد قطب و مراد و هاب منطقه باشد، آیا شایسته است که هرازچندگاهی آن هم چندین روز و گاه بیشتر از یک هفته، یک شوک عظیم به کاربران و شرکت‌ها و هر آنکه به نحوی با اینترنت سروکار دارد، وارد کند و بعد هم هر بار خود را مبرا بداند و توپ را به زمین دیگران بیندازد؟ مگر همین‌طوری هم سهم کاربران کشور از سرعت اینترنت چقدر است که یکباره 20 درصد آن‌هم قطع شود؟ و البته این 20 درصد برای برخی حتی ممکن است، سهمی بیش از 80 درصد در کاهش سرعت‌شان داشته باشد. بحث دیگری هم که باید به آن پرداخت آن است که وقتی ما در شرایط عادی و طبیعی و بدون رخ دادن هیچ حادثه یا اتفاق غیرمنتظره‌ای، هر بار به دلایل نامعلوم و تکراری و بعضا پیش پا افتاده حداقل 20، 30‌درصد پهنای باند ورودی کشورمان قطع می‌شود، اگر بحرانی جدی مانند زلزله یا سونامی یا بلایی طبیعی یا جنگی رخ دهد، احتمالا از نظر ارتباطی به دوران ارسال علامت با آتش و دود برخواهیم گشت. مخلص کلام آنکه اگر مسوولان شرکت ارتباطات زیرساخت عادت کنند که همچون شرکت مخابرات و اپراتورهای تلفن‌همراه کشور قبل یا حین بروز اختلال، به مشترکان خود احترام گذاشته و ضمن پوزش به بیان چرایی و زمان رفع مشکل می‌پردازند، عادت نیکی بوده و به مشترکان خود لطف کرده‌‌اند. تا که قبول افتد و در نظر آید.
*جمال صوفیه-کارشناس و تحلیل‌گر ارتباطات و فناوری اطلاعات