دوشنبه, ۲۰ شهریور ۱۴۰۲
۱۳:۰۴
۲۰۱
به گزارش روابط عمومی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران، حوزه سلامت دیجیتال در ایران به عنوان یک صنعت در حال رشد و توسعه شناخته می‌شود. خیلی از کارشناسان معتقدند بسیاری از ظرفیت‌های این حوزه مغول مانده است و نیاز تا توجه به این حوزه بیشتر شود. نیما فاضلی، مدیرعامل پلتفرم دکتر دکتر دراینباره توضیحاتی می‌دهد.
بعد از همه گیری کرونا، پیوند میان حوزه سلامت و دیجیتال متحول شد و اپ های بسیار زیادی در ایران و جهان در این خصوص راه‌اندازی شد. حال با پایان این وضعیت کرونا و عادی شدن اوضاع سلامت، آیا هنوز این فضا مستعد رشد هست؟
شاید لازم باشد برای پاسخ به این سوال، پلتفرم‌های این حوزه را به دو دسته کلی تقسیم کرد. یک دسته آنهایی که به بیمار امکان این را می‌دهند تا در اسرع‌وقت و به راحتی بدون مراجعه به مراکز درمانی خدمات سلامت را به‌صورت غیرحضوری دریافت کند، دسته دیگر آنهایی که به بیماران در مورد انتخاب و سهولت دسترسی به مراکز درمانی و پزشکان کمک می‌کنند. در کل، اینکه عواملی مثل کرونا یا مثلاً الزام صدور نسخه الکترونیک، بیماران و پزشکان را به‌شدت متوجه ظرفیت‌ها و فواید استفاده از زیرساخت‌های فنی و پلتفرم‌ها کرد، موضوعی انکارناپذیر است. اما آنچه که در دسته‌بندی اشاره شده اتفاق افتاد، این بود که کسب‌وکارهایی که خدماتی مثل تحویل دارو یا ارسال پزشک و پرستار و نمونه‌گیر آزمایش به محل را ارائه می‌دادند، یا ارائه‌دهندگان سرویس مشاوره پزشکی آنلاین، در روزهایی که مردم از مراجعه به مراکز درمانی یا داروخانه‌ها منع می‌شدند و در عین حال حجم نیاز به پزشکان هم تشدید شده بود، طبیعتاً رشد بسیار بسیار بزرگی را تجربه کردند و پایان همه‌گیری کرونا این شیب رشد را کمی کاهش داد. دسته دیگر که تمرکز اصلی آنها بر بهینه‌کردن فرایند رزرو نوبت ویزیت پزشک با اطلاع‌رسانی، ظرفیت‌سازی و ایجاد دسترسی‌های کاربردی برای بیماران جهت اخذ نوبت است، با اینکه از کلیت دیجیتالی شدن ماجرا منتفع شدند، اما در دوران کرونا به‌دلیل عدم مراجعه بیماران به مطب‌ها و در مواردی تعطیل بودن مطب‌ها، اتفاقاً رشد عجیبی نداشتند و برگشتن زندگی به روال عادی، این‌بار با تغییر نسبی ذائقه پزشکان و بیماران، باعث رشد سریع تعداد نوبت‌های آنلاین در این پلتفرم‌ها شد.
در جواب اینکه آیا این فضا همچنان مستعد رشد هست یا نه، باید بگویم بله. بررسی‌های ما نشان می‌دهد نوبت‌دهی آنلاین و مشاوره آنلاین در آینده‌ای نزدیک رشد خوبی را تجربه خواهند کرد و با توجه به اینکه تخمین‌ها نشان می‌دهد بیش از ۹۸% پتانسل این بازار دست‌نخورده باقی مانده، می‌توانیم این‌طور بگوییم که هنوز اول راه هستیم و مسیر روشنی پیش رو داریم.
حوزه سلامت همواره جزو حوزه‌های پر سود بوده است و با توجه به روند پیری جمعیت کشور، در آینده نیاز به این بخش بیش از امروز خواهد بود. با توجه به این امر، وضعیت سرمایه‌گذاری در این بخش به ویژه در حوزه دیجیتالی کردن حوزه سلامت را چطور می‌بینید؟
حجم سرمایه‌گذاری در بخش سلامت دیجیتال، نسبت به حوزه‌هایی مثل تجارت الکترونیک کمتر است. یک دلیل آن می‌تواند مربوط به عدم شفافیت در رگولاتوری و وضع قوانین جدید باشد. البته با اخباری که به گوش می‌رسد، مثل صادرشدن مجوز فروش آنلاین دارو برای پلتفرم‌های اینترنتی، می‌توانیم به همکاری رگولاتور با کسب‌وکارهای حوزه سلامت دیجیتال بسیار امیدوار باشیم که این موضوع می‌تواند زمینه‌ساز ورود سرمایه‌گذاران بیشتری به این حوزه شود. موضوع دیگر شاید سوالات و مشکلات بالقوه‌ای باشد که در مسیر درآمدزایی در این بازار وجود دارد که باعث می‌شود راه رسیدن به درآمد در این حوزه طولانی‌تر شود.
همواره یکی از مشکلات شرکت‌های نوآور ایرانی در تمام زمینه‌ها، چالش‌های پیرامون رگولاتوری بوده است. وضعیت رگولاتوری در این حوزه به چه صورت است؟
خوشبختانه ما در این بخش با کارشکنی روبه‌رو نیستیم؛ اما با نوعی عدم تمایل به اقدام و تصمیم‌گیری مواجه‌ایم. به همین دلیل ابهام در این فضا کمی زیاد است که باعث می‌شود در میان‌مدت و گاهی حتی کوتاه‌مدت قابل پیش‌بینی و برنامه‌ریزی زیرساختی نباشد. بنابراین در طول مسیر، همواره باید بخشی از منابع و روابط شرکت‌ها و انجمن‌های تخصصی این اکوسیستم معطوف به کسب اطلاعات، رفع موانع مقطعی و به‌طور کلی ایجاد شفافیتی باشد که به‌عنوان پیش‌نیاز باید وجود داشته باشد.
با توجه به گسترش روزافزون امر دیجیتال در جهان، حوزه سلامت نیز بی‌نیاز از رفتن به این سمت نیست و بسیاری از کشورها به دنبال این مسئله هستند. نهادهای مسئول در ایران چقدر از این امر و پیوند این دو حوزه استقبال می‌کنند؟ آیا این حوزه از تسهیلات خاصی برخوردار است؟
فکر می‌کنم استقبال مسئولین از این حوزه، بیشتر در کلام بوده. به‌طور کلی متولی اول و آخر حوزه سلامت در تمام دنیا دولت‌ها هستند و شاید بعضی دولت‌ها سخت‌تر یا دیرتر به فواید دیجیتالایز کردن این حوزه با کمک بخش خصوصی و اهمیت آن پی ببرند. در خصوص تسهیلات ویژه‌ای در این مورد هم، دست‌کم ما تا به این لحظه چیزی تجربه نکرده‌ایم!
به جز موارد مطرح شده، بنظر شما چه مشکلات دیگری در این حوزه برای شرکت‌های نوآور وجود دارد؟
به‌نظرم یکی از جدی‌ترین مسائل در این بخش، موضوع دیتاست. دیتا هم به معنای امنیت دیتا و هم به معنای تاکید و به رسمیت شناختن حق مالکیت پلتفرم‌ها بر دیتا. یعنی هم دیتایی که به مرور در اختیار پلتفرم‌ها قرار می‌گیرد، باید جایش امن باشد، هم اینکه برای حق استفاده پلتفرم‌ها از دیتا قانون‌گذاری شود. یعنی پلتفرم‌ها تا کجا مجازند از کدام بخش این اطلاعات استفاده کنند و چه استفاده‌ای از آن داشته باشند؟ از طرفی دولت هم با توجه به صحبت‌هایی که بالاتر کردیم و حساسیت‌های به‌جایی که در این بخش دارد، طبیعتاً با نگرانی‌هایی در این باره روبه‌روست.
