محمد حسن نامی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در آخرین روزهای دولت دهم از خبرگزاری فارس بازدید کرد.
نامی دومین وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت دهم است که در 14 بهمن 91 پا به این وزارتخانه گذاشت.
گفت‌وگوی زیر آخرین فرصت پرسش از وزیر 7 ماه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت دهم است.
گفت‌وگویی که از صراحت نامی در پاسخ‌گویی و بیان مطلب و حتی پاسخ به سوالات سخت حکایت داشت.
وی در این مصاحبه گفت که معتقد است تنها 6 درصد استفاده‌هایی که از اینترنت می‌شود، نادرست و مابقی ضروری است. تعریف کرد که چه طور 18 سال پیش کشور از منافع ترانزیت هوایی محروم شد. از بی‌پولی‌های وزارت ارتباطات سومین وزارتخانه سودده دولت برای تکمیل شبکه ملی اطلاعات گفت. پاسخ داد که چرا در 11 هزار روستای کشور هنوز یک خط تلفن هم وجود ندارد؟ و علت مسدود بودن برخی تماس‌های خارجی را توضیح داد. آخر سر هم بالاخره راز شکایت ترکسل از ایران را باز کرد.
* 6 درصد استفاده از اینترنت غیرمجاز است
فارس: در موضوع اینترنت همواره نگرانی از استفاده‌های نامناسب وجود داشته است، از نظر شما استفاده نامناسب از اینترنت چقدر است؟
نامی: یک بررسی انجام داده‌ایم که ببینیم اینترنت چقدر برای ما مهم است. استفاده‌هایی که از اینترنت می‌شود، حدود 64 درصد بهره‌برداری علمی، 30 درصد بهره‌برداری تجاری بازرگانی و سایر و حدود 6 درصد بهره‌برداری غیرمجاز و غیرحرفه‌ای است.
بنابراین وجود اینترنت ضرورت دارد، اما باید با مدیریت باشد که جامعه ما را تخریب نکند.
*18 سال پیش کشور را از منافع ترانزیت هوایی محروم کردیم
فارس: دو برنامه مهم که در زمان وزارت پیگیری می‌کردید، بگویید.
نامی: 18 سال پیش نخستین جلسه در خصوص اینکه ترانزیت هوایی از مسیر ایران برقرار شود، برگزار شد. این کار سالانه چندین میلیارد دلار برای کشور درآمدزایی داشت، بدون اینکه هیچ هزینه‌ای کنیم. اما متاسفانه این اجازه داده نشد.
اما این‌بار تأکید داریم که ترانزیت اطلاعات از طریق ایران انجام شود. نمی‌خواهیم تجربه‌ای که برای ترانزیت هوایی شد، برای ترانزیت اطلاعات تکرار شود. زمینه را هم آماده کرده‌ایم، تا بخشی از ترافیک کانال سوئز از طریق ایران جابه‌جا شود. ضمن اینکه ما هر چه خود را در مباحث بین‌المللی بیشتر دخالت دهیم، امنیت‌مان بیشتر می‌شود.
مبحث بعدی فعال کردن هر چه زودتر شبکه ملی اطلاعات است.
شبکه ملی اطلاعات باید حالت «بدون پول» برای مردم داشته باشد، تا مردم بدون هیچ مشکلی بتوانند تمام امور اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی را با آن انجام دهند.
*وزارت ارتباطات برای تکمیل شبکه ملی اطلاعات با مشکل بودجه روبه‌رو است
فارس: شبکه ملی اطلاعات را در چه مرحله‌ای تحویل دولت بعدی خواهید داد؟
نامی: تاکنون 140 هزار نقطه متصل شده، اما ادامه کار بستگی به بودجه‌ای دارد که دراختیار وزارتخانه قرار داده می‌شود. برای مثال در سال گذشته از 252 میلیارد تومانی که باید به وزارتخانه داده می‌شد که در نهایت 3 میلیارد تومان داده شد.
علی‌رغم کمبود بودجه ما با توجه به اعتقاد به ضروری بودن این شبکه و تأکید رهبری، سعی کردیم کار را جلو ببریم. در نهایت توجه مسئولان در انجام این پروژه بسیار تأثیرگذار است.
فارس: گفتید که اعتقاد دارید خدمات شبکه ملی اطلاعات باید «بدون پول» باشد، اخیراً کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در مصوبه‌ای تعرفه اتصال و استفاده از خدمات شبکه ملی اطلاعات را تصویب کرده، اگر این اعتقاد شما است، چرا در دوران وزارت خود مانع تصویب و تعرفه‌گذاری برای این شبکه نشدید؟
نامی: الان پول نیست. اول باید شبکه را تکمیل کنیم. اگر تکمیل شد، نباید پولی بگیرند. اما الان که پول نیست نمی‌توان از همین مبلغ هم صرف‌نظر کرد. اما پس از تکمیل طبق قانونی که هزینه در ICT باعث درآمد در سایر حوزه‌ها خواهد شد، نباید پولی گرفته شود.
برای مثال بودجه این طرح در مجلس تصویب شده، اما در این مدت که من بوده‌ام، تاکنون که ماه 5 است، هنوز پولی پرداخت نشده است.
*11 هزار روستای کشور هنوز یک خط تلفن هم ندارند
فارس: در آخرین گزارش عملکرد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات آمده که تا پایان خرداد 91، تعداد 117 روستا که حداقل یک خط تلفن نداشته‌اند، دارای یک خط تلفن شده‌اند. چند روستای دیگر کشور حداقل یک خط تلفن ندارند؟
نامی: ایران در مجموع 64.73 هزار روستا دارد. تعداد آبادی‌ها، روستاها و مراکز دارای ارتباط تلفنی (حداقل یک خط تلفن در روستا) 52 هزار و 965 روستا است. تعداد روستاهایی که دارای تلفن خانگی است 48 هزار و 865 روستا است. بنابراین 15 هزار و 208 روستای کشور تلفن خانگی ندارند و 11 هزار و 108 روستا نیز هنوز ارتباط تلفنی (حداقل یک خط تلفن در روستا) ندارند.
اغلب روستاهای فاقد ارتباط و فاقد تلفن زیر 20 خانوار (مثلاً 3 تا 4 خانوار) هستند.
این موضوع ناشی از بودجه است. هر سال باید 3 درصد درآمد صنعت مخابرات کشور صرف توسعه روستاها شود. اما سال گذشته از این 3 درصد که معادل 183 میلیارد تومان بود فقط 32 میلیارد تومان به وزارتخانه داده شد.
امسال پیش‌بینی شده بود که به 1800 روستا ارتباط رسانی شود که نشد، اما اگر امسال پول برسد، تعداد زیادی از روستاهای زیر 20 خانوار دارای حداقل یک تلفن می‌شوند.
مشکل این جا است که شرکت مخابرات خصوصی اغلب در شهرها درآمد دارد و روستاها می‌مانند. پست نیز اگر واگذار شود، همین اتفاق تکرار می‌شود. این در حالی است که باید به روستاها توجه بیشتری شود. این موضوع قبلاً خوب دیده نشده است.
*خواستیم تمام هزینه همکدی را پرداخت کنیم، دولت پول نداشت
فارس: همکدی مزایای زیادی برای مردم خواهد داشت، اما مخابرات و وزارت ارتباطات هنوز در مورد تأمین اعتبار آن به نتیجه نرسیده‌اند. آخرین پیشنهاد وزارت ارتباطات به مخابرات پرداخت بخشی از هزینه توسط مخابرات و بخشی دیگر توسط مردم بود که مخابرات نپذیرفت. چرا وزارت ارتباطات هزینه‌های انجام این کار را قبول نمی‌کند، تا همکدی در کشور اجرا شود؟
نامی: اگر پول بود این کار را می‌کردیم. پیشنهاد ما این بود که کل هزینه همکدی را دولت بپردازد. بخشی از کار را نیز جلو بردیم، اما دولت پولی نداشت که بپردازیم. بنابراین تمام هزینه بر دوش مخابرات افتاد. مخابرات نیز فعلاً اجرای همکدی را کند کرده، تا وزارت ارتباطات بتواند هزینه همکدی را تأمین کند، اما این کار حتماً باید انجام شود. دیروز نیز در این مورد مذاکره کردیم. پیش‌بینی کرده بودیم که بخشی از هزینه همکدی را وزارت ارتباطات و بخشی را مخابرات پرداخت کند و بخشی نیز از هزینه‌های نگهداری خطوط تامین شود.
اکنون ماهی 30 تومان برای هزینه نگهداری هر خط تلفن اخذ می‌شود، در حالی که مخابرات مبلغ بیشتری را برای نگهداری پرداخت می‌کند. در استان‌های هم‌کد شده تا 1200 و 1300 برای نگهداری پرداخت می‌شود. موضوع محل تامین اعتبار همکدی، باید در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات بررسی شود.
کمیسیون تنظیم نیز تنها دست وزارت ارتباطات نیست. هفته پیش موضوع در کمیسیون مطرح شد، اما به تصویب نرسید و به این هفته موکول شد.
*مسدود بودن برخی تماس‌های خارجی به دلیل بدهی/ بدهی‌های قبلی زیاد بود
فارس: هر از چند گاهی مسیر تماس از ایران به کشورهای مختلف مسدود می‌شود. می‌گویند این مشکل به دلیل تحریم‌ها و مشکلات جابه‌جایی ارز و پرداخت پول به طرف خارجی است. از طرف دیگر این را نیز می‌گویند این کار راه‌حل فنی دارد که مردم با تماس مسدود مواجه نشوند.
نامی: در خصوص تماس‌های بین‌الملل بدهی‌های بسیار قبلی وجود داشت که در حال پرداخت است. برای مثال به چند کشور بدهی قبلی داشتیم که امسال پرداخت شد. تا 3 یا 4 ماه دیگر نیز کل بدهی پرداخت خواهد شد. یک زمانی مردم با دلار 1800 تومان مکالمه کردند، الان که زیرساخت می‌خواهد پول‌ها را پرداخت کند مبالغ 3 برابر شده است. طرحی نیز در دستور بررسی قراردارد که اپراتورها (مانند شرکت مخابرات) خودشان بروند با اپراتورهای مختلف قرارداد ببندند و هزینه را همزمان بپردازند.
*وزارت ارتباطات سومین وزارتخانه سودده دولت
فارس: می‌گویند وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات وزارتخانه درآمدزایی است.
نامی: وزارت ارتباطات بعد از وزارت نفت و اقتصاد بیشترین پول را به خزانه واریز می‌کند. در سال 91، مبلغ 5 هزار و 184 میلیارد تومان به خزانه واریز کرده است. مهم تر اینکه درآمد فرکانس و کدینگ درآمد تجدیدپذیر است و مانند نفت از منابع کشور کم نمی‌کند.
*شکایت ترکسل از ایران بابت مزایده اپراتور دوم موبایل ادامه دارد
فارس: در قضیه اپراتور دوم ایرانسل، ترکسل برنده قبلی مزایده، شکایاتی را از ایران و ام‌تی‌ان مطرح کرده بود، امسال نماینده وزارتخانه برای شرکت در جلسه این دادگاه به ژنو رفت، آیا در آن جلسه پرونده دیگر بسته شد، یا قضیه ادامه دارد؟
نامی: دفاع کرده‌اند و دادگاه قبول کرده است. اما دادگاه تجدیدنظر نیز هست. بحث این است که ترکسل گفته اول ما برنده شدیم، بعد آنها وارد شده‌اند و به این دلیل خسارت دیده‌ایم. پرونده ادامه دارد. اگر رأی بگیرند تمام می‌شود.
گفت‌وگو از : فاطمه سامعی
