دولت، مخابرات و اشتباهی دیگر

تا آنجا که بنده به یاد دارم از زمانی که موضوع  واگذاری مخابرات در دولت نهم مطرح شد بسیاری از  صاحبنظران و کارشناسان دولتی و خصوصی با عنایت به انحصار ذاتی مخابرات ایران بر سیم های مسی درب منازل و ودایع مردم در دست این شرکت به چگونگی واگذاری مخابرات  حساس بوده و در مراحل  مختلف نسبت به چگونگی روش واگذاری و نتایج احتمالی واگذاری غیرکارشناسی آن هشدار دادند.
از جمله این هشدارها نامه ای بود که رییس وقت سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور برای دکتر احمد ی نژاد در اواخر سال 86 ارسال  و در آن با بیان واقعیات موجود در ساختار شرکت مخابرات ایران نسبت به عواقب واگذاری غیر کارشناسانه آن هشدار داده و نتایج محتوم آن را بر بخش های مختلف حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات  بر شمردند. با گذشت قریب 5 سال از نگارش آن نامه بدون پاسخ و بدون اساساً ذره ای توجه، تقریباً تمامی پیش بینی های آن به وقوع  پیوسته است.
پس این نکته که واگذاری می توانست به گونه ای صورت پذیرد تا در بردارنده ی منافع ملی بیشتری برای کشور باشد کشف تازه ای نبوده و دلسوزان نظام و مشتاقان ارتقای سطح فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور قبل از وقوع واقعه نسبت به عواقب آن هشدار داده‌ بودند که ، خود کرده را تدبیر نیست.
اما در روی دیگر سکه، با فرض پذیرش خطای دولت در نحوه ی واگذاری مخابرات که با اقرار معاون اول محترم آن مسجل شده و دیگر نیازی به اثبات ندارد باید نسبت به وقوع اشتباه دوم از سوی دولت محترم در مورد همین واگذاری هشدار داد. واگذاری با هر شکل ، روش و ترتیبی که اتفاق افتاده باشد ، امروز شرکت مخابرات دارای مالک یا مالکین جدیدی است. اصل مالکیت در پاسداری و مراقبت از دارایی آن هم در حوزه پر تغییری چون ارتباطات حکم می  کند که مالک ، بخش عمده ای  از درآمد خود را  برای حفظ  موقعیت تجاری فعلی ، افزایش سهم بازار و یا ایجاد تنوع در محصولات و خدمات  با روش های مختلف در شرکت سرمایه گذاری مجدد نماید و به عبارتی به آن بازگرداند. اما می دانیم سرمایه موجودی است ترسو و محتاط  و شرط عقل و احتیاط حکم می کند که در بسترهای پرخطر و محیط های مخاطره آمیز وارد نشده و یا در صورت حضور در چنین فضایی خود را از آن خارج ساخته و یا حداقل بر دامنه آن نیفزاید.
بیان عباراتی از نوع سخنان معاون اول محترم رییس جمهور در بستر جامعه ای که تجربیات تاریخی متعددی در مصادره وباز پس‌گیری اموال دارد می تواند واجد پیامی برای صاحبان مخابرات باشد که در سرمایه گذاری ، تغییر تکنولوژی ، تجدید ساختار و ... در آن با حزم  و احتیاط  بیشتری برخورد نمایند.یعنی تا آنجا که می توانند سود حاصل از مخابرات را به جای سرمایه گذاری در آن به خارج انتقال دهند. به راستی در صورت وقوع این اتفاق چه فاجعه ای رخ خواهد داد؟
بزرگترین اپراتور مخابراتی کشور و به قولی منطقه  به دلیل عدم سرمایه گذاری و عدم ارتقای سطح تکنولوژی از درون نابود و شاهد بروز همان فاجعه ای شده که  صنعت هواپیمایی با آن مواجه است تا آنجاکه آقای نیکزاد وزیر محترم راه و شهرسازی و سرپرست وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات سال گذشته پیشنهاد دادند که  خطوط  هوایی قطری به جای هما عهده دار بخش عمده ای از حمل و نقل هوایی و پروازهای داخلی ما باشد. بدیهی است اگر این اتفاق یعنی سرمایه گذاری مجدد در مخابرات صورت نپذیرد در آینده نه چندان دور شاهد پیشنهادهایی از این دست باشیم که مثلاً اتصالات امارات، زین عمان، ترک سل ترکیه، ام تی ان افریقای جنوبی و یا دیگران بار ارتباطات داخلی ما را به دوش کشیده و از این خوان گسترده بهره وافر ببرند.
اما سخن آخر ، آقای دکتر احمدی نژاد بارها وبارها بر کارشناس ارشد بودن خود واعضای محترم دولت اصرار و تصمیمات دقیق و کارشناسانه را جزو افتخارات کابینه دانسته اند. حال چگونه است که معاون اول محترم ایشان می فرمایند شرکت بزرگی مثل مخابرات را که اصطلاحاً بزرگترین خصوصی سازی تاریخ ایران لقب  گرفته است را  به توصیه دیگران واگذار کردیم. شنیدن این جمله شنونده را به بیش از یکصد سال پیش و دوران بزرگمرد تاریخ ایران میرزا تقی خان امیرکبیرکه از قضا همچون آقای رحیمی صدراعظم ایران بودند می برد که فرمود "...اداره امور مملکت به توصیه عمه و خاله نمی شود".
سهیل مظلوم واجاری
نایب رئیس پیشین سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور