پیداست اقدام گوگل بدون فعل و انفعالات پشت پرده و لابیهای گسترده سیاسی انجام نشده که با اندکی فشار احساساتی در فضای وب، بهراحتی بازگشتپذیر باشد.
در پی بروز تنشهای اخیر میان کشورمان با برخی همسایگان جنوبی، دامنه این بحث و جدلها از عرصه سیاست به حوزه مجازی نیز کشیده شده، که البته امری طبیعی است، چرا که امروزه فضای مجازی در عمل، کم و بیش بازتابی از فضای عمومی جوامع را نشان میدهد. در این میان شاید مهمترین اتفاق، اقدامی است که گوگل صورت داد و علیالظاهر برای پا پس کشیدن از دنیای سیاست، نام خلیجفارس را در نقشه جهانی خود حذف کرد. فضای وب فارسی هم (به ویژه شامل شبکههای اجتماعی) واکنش نشان داده و میدهد، عکسالعملی که بهخودی خود غیرطبیعی نیست، هر چند البته در کارگر بودن آن چندان تضمینی نیست، چراکه پیداست اقدام گوگل بدون فعل و انفعالات پشت پرده و لابیهای گسترده سیاسی انجام نشده که با اندکی فشار احساساتی در فضای وب، بهراحتی بازگشتپذیر باشد. اگر بخواهیم مانند همیشه، راهحل مساله را به یک موج احساسی سطحی تقلیل دهیم و به فکر حل و فصل مهندسی آن نباشیم، البته تکلیف معلوم است و چیزی هم تغییر نخواهد کرد. اما اگر تجربه جدیدی را پیش رو قرار میدهیم که علاقهمندیم به راهحلی معقولتر (و البته مسوولانهتر) ختم شود، بهتر است کمی متفاوت نگاه کنیم. به راستی چه راههای متفاوتی میتوان یافت؟ یک راه جالب و البته کاملا تازه مقابل روی ماست: «تعامل و مذاکره.» چطور؟ خیلی ساده، جملات زیر را بخوانید: «... این شورا یک فرادستگاه است و فراقوه دیده شده است تا بتواند ساماندهی حاکمیتی را در این حوزه بر عهده گیرد. اکنون نهادهای جدیدی در سطح بینالمللی در حال شکلگیری است، گوگل نهادی مثل فیفاست. در مملکت تعریف شده که چه کسی باید با فیفا صحبت کند... مثلا میخواهیم با گوگل تعامل کنیم، چه کسی تعامل کند؟ کارهایی است که در سطح فراقوهای و در سطح ملی در معنای دقیق کلمه است. به طور مثال میخواهیم به گوگل بگوییم من یک کلمهای را جستوجو میکنم اول این نتایج را نشان نده، این نتایج در فرهنگ ما زیاد کاربرد ندارد یا چیز خوبی نیست...» اینها بخشی از سخنان حجتالاسلام حمید شهریاری است که در مقام عضو حقیقی (و عملا از بازیگران اصلی) نهاد تازهتاسیس «شورایعالی فضای مجازی» در گفتوگو با هفتهنامه «عصرارتباط» گفته است. به طور کامل مشخص است که از این پس در فضای مجازی و بهطور کلی مدیریت صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات، مفهومی به عنوان «مذاکره در عرصه بینالمللی» گنجانیده خواهد شد که مسوولیت آن هم با شورای جدید است. نکته جالبتر در این میان، مثال ایشان است که کاملا با حال و هوا و نیاز فعلی ما منطبق است. از طرف دیگر، اگر نتوان با گوگل در زمینه موضوع تاریخی مشخص و مستندی مانند خلیجفارس مذاکره کرد، طبعا حساب مذاکره درباره فیلترینگ نتایج جستوجو، از اساس منتفی خواهد بود. بنابراین ظاهرا راهحل مورد نظر ما ابهامی ندارد؛ راهکار که معلوم، دستگاه مسوول هم که مشخص (و کاملا هم داوطلب این کار) است. *محمود اروج زاده-مدیرمسوول پایگاه خبری ایتنا