تب داغ ارز های رمزنگاری شده
بحث ارزهای رمزنگاری شده هم میان مردم و هم در حاکمیت داغ است. به دلیل افزایش سرسام آور قیمت برخی ارزهای رمزنگاری شده، بسیاری از مردم به عنوان راه جدیدی برای سرمایه گذاری به این ارزها نگاه می کنند. علاوه بر این ظرفیت های فراوان سیستم های مبتنی بر زنجیره بلوک و ارزهای رمزنگاری شده، سبب می شود که گام برداشتن در این مسیر برای حاکمیت نیز جذاب باشد.اما برای اینکه بتوان تحلیلی از مسیر حرکتی در آینده ارایه کرد، باید ببینیم سامانه های مبتنی بر زنجیره بلوک و ارزهای رمزنگاری شده چه قابلیت هایی دارند و روند جهانی به چه صورت است.
ویژگی های سامانه های مبتنی بر زنجیره بلوک
یکی از ویژگی های مهم سامانه های مبتنی بر زنجیره بلوک، قابلیت توزیع شدگی داده های آنها و عدم نگهداری این داده ها در یک سامانه متمرکز است. همچنین این سامانه ها می توانند انکارناپذیر باشند، به این معنی که سامانه می تواند به گونه ای تعریف شود که در صورت انجام یک عملیات، دیگر کسی نتواند با تقلب، منکر وجود آن شود. شفافیت، سهولت دسترسی و امنیت نیز از جمله قابلیت های دیگر این سامانه ها هستند.نکته مهم دیگری که وجود دارد این است که تمام سامانه های مبتنی بر زنجیره بلوک، ویژگی های ذکر شده را ندارند و می توان با توجه به هدفی که برای ایجاد سامانه تعریف می شود، ویژگی خاصی را برای آن در نظر گرفت. برای مثال برای طراحی سامانه ای جهت حفظ مالکیت معنوی محتواهای دیجیتال، می توان یک سامانه مبتنی بر زنجیره بلوک ایجاد کرد که تمرکز آن روی انکارناپذیری بوده و سایر ویژگی ها (از جمله توزیع شدگی) را نداشته باشد. در این سامانه، صاحب یک محتوای دیجیتال می تواند محتوای خود را ثبت کند تا در صورت بروز اختلاف و دعوا در آینده، امکان مراجعه به زنجیره بلوک برای راستی آزمایی تاریخ ثبت اثر وجود داشته باشد.ارزهای رمزنگاری شده که مبتنی بر زنجیره بلوک هستند، ویژگی های خاص خود را دارند. از جمله اینکه هزینه تراکنش می تواند در این ارزها بسیار پایین باشد. همچنین با ایجاد محدودیت در تولید ارز، می توانند در برابر تورم مقاوم باشند. علاوه بر این این ارزها را می توان به گونه ای تعریف کرد که امکان مسدود کردن آن از سوی دولت ها نباشد یا حتی معاملات با آن به صورت ناشناس صورت گیرد. یا اینکه امکان تعاملات مالی میان مردم دو کشوری که دولت های شان با هم تضاد منافع دارند، می تواند وجود داشته باشد یا اینکه ارزهای رمزگذاری شده می توانند برای انجام تبادلات مالی روزانه به کار روند یا هر لحظه قابلیت تبدیل شدن به پول را داشته باشند. البته لازم است تاکید شود که همه ارزهای رمزنگاری شده لزوما این ویژگی ها را ندارند، اما می توان ارزهایی تعریف کرد که بخش بزرگی از این ویژگی ها را داشته باشد.
دولت ها، به دنبال تولید ارز رمزنگاری شده ملی
تعدادی از کشورها اقدام به تولید ارز رمزنگاری شده ملی کرده اند که آخرین آن ارز ونزوئلایی پترو است. پشتوانه پترو میدان های نفتی است و دولت ونزوئلا تضمین کرده است که ارزش هر واحد از این پول دیجیتالی، هیچ گاه از قیمت یک بشکه نفت پایین تر نمی آید. به این ترتیب خریداران با خیال راحت به سراغ پترو می روند چرا که می دانند حداقل ارزش آن تضمین شده است. همچنین انگلستان به دنبال ایجاد ارز رمزنگاری شده با پشتوانه طلاست به گونه ای که هر واحد از این پول، معادل یک گرم طلا باشد. در چین هم فعالیت هایی در این زمینه آغاز شده است. بنابراین روندهای جهانی هم نشان می دهد که جامعه جهانی از این ارزهای رمزنگاری شده استقبال می کنند.در حین حال ارز مجازی تهدیدها و خطراتی نیز دارد. از جمله اینکه می تواند کنترل بازار پولی کشور را از دست دولت ها خارج کند یا حتی جذابیت های یک ارز رمزنگاری شده سبب شود مردم یک کشور به طور گسترده برای خرید آن اقدام کرده و در نتیجه پول واقعی از کشور خارج و به جای آن ارز مجازی وارد کشور شود. در چنین شرایطی سقوط ارزش ارز مجازی برای زمین گیر شدن اقتصاد یک کشور می تواند بسیار خطرساز باشد.
چرا ارز رمزنگاری شده ملی؟
زمانی که کشوری بخواهد وارد بحث ارزهای رمزنگاری شده شود، باید هدف خود را از این کار مشخص کند. حتی ممکن است بنا به اهداف مختلف، نیاز به تولید چند نوع ارز رمزگذاری شده وجود داشته باشد. برای مثال ونزوئلا قصد دارد ارز رمزنگاری شده دیگری نیز علاوه بر پترو ارایه دهد.یک هدف می تواند خاموش کردن عطش بازار ارزهای رمزنگاری شده در کشور باشد. هدف دیگر می تواند جمع آوری پول های سرگردانی باشد که دیگر بازارها مانند طلا و مسکن موفق به جذب آن ها نشده اند تا به این ترتیب بتوان مانع اثرات مخرب این پول ها در ایجاد تورم شد. علاوه بر این ارز رمزنگاری شده ملی می تواند به قسمی تعریف شود که سبب دور زدن تحریم ها یا تسریع در تبادلات مالی بین المللی شود. در صورت نیاز به دور زدن تحریم ها برای تبادلات مالی بین المللی، پول گران شده و منجر به گرانی در کالاهای وارداتی به کشور می شود، اما با ارزهای رمزنگاری شده می توان از این امر تا حدودی جلوگیری کرد. هدف دیگر می تواند این باشد که که خطر کنترل مالی کشور ازسوی ارزها یا شبکه های خارجی کاهش یابد. به عنوان نمونه، اکنون که تلگرام قصد دارد از ارز مجازی خود رونمایی کند، این نگرانی وجود دارد که در صورت استقبال مردم کشور از این ارز، عملا کنترل بازار پولی و مالی کشور با خطر مواجه گردد و این خطر می تواند به معرفی یک ارز رمزنگاری شده مناسب کاهش یابد.
در نتیجه، مهم ترین ابزار موفقیت یک ارز رمزنگاری شده، تعریف درست هدف آن است.
جذابیت های ارز رمزنگاری شده ملی
یکی از مهم ترین جذابیت های ارزهای رمزنگاری شده ملی، این است که معمولا این ارزها دارای پشتوانه هستند. به این ترتیب خریداران آن علیرغم مواردی نظیر وجود کنترل هایی توسط دولت ها یا ... با خیال راحت و مطمئن از اینکه همیشه ارزش این ارز بالاتر از یک ارزش مشابه در دنیای واقعی است، به خرید آن رو می آورند. سکه و طلا برای بازارهای داخلی و منابع طبیعی مانند نفت برای بازارهای بین المللی از جمله پشتوانه های جذاب ارزهای رمزنگاری شده ملی می تواند باشد. بنابراین شاید ارزهای رمزنگاری شده ملی مانند بیت کوین جذابیت سفته بازی نداشته باشند، اما به دلیل داشتن پشتوانه، طرفداران زیادی می توانند داشته باشند.
حال این سوال پیش می آید که وقتی مثلا بازار طلا در کشور وجود دارد، چرا باید ارز رمزنگاری شده با پشتوانه معادل ارزش طلا جذابیت داشته باشد؟ یا به زبان ساده تر وقتی می توان همان طلا را معامله کرد، چرا باید به سراغ ارزهای دیجیتال با پشتوانه طلا رفت؟
در پاسخ به این مساله باید گفت که امکانات فراوانی روی ارزهای دیجیتال قابل عرضه است که در معامله مستقیم طلا این امکانات وجود ندارد. برای مثال می توان به گونه ای این ارز را تعریف کرد که با واحدهای کوچک پولی قابل خرید و فروش باشد. بنابراین اگر برای سرمایه گذاری در بازار طلا نیاز به چند صد هزار توان مبلغ اولیه است، شاید هر واحد از این ارز دیجیتالی را بتوان با چند هزار تومان خریداری کرد.
همچنین می توان امکان بالای نقدشوندگی را برای این ارز تعریف کرد. حتی می توان امکان پرداخت قبوض یا خرید از فروشگاه ها را با استفاده از این ارز فراهم کرد. در نتیجه خریداران ارز در حالی که ارزش پول شان همراه با تورم و افزایش قیمت طلا بالا می رود، اما در لحظه نیز امکان نقد کردن آن را خواهند داشت.روی ارز رمزنگاری شده همچنین می توان خدمات ارزش افزوده فراوان و جذابی تعریف کرد. مثلا قابلیت تبادل ارزی با سایر ارزهای رمزنگاری شده فراهم شود یا اینکه می تواند به بازار سهام و مسکن متصل شده یا حتی امکان تبادلات مالی با سایر ارزهای معتبر جهانی را داشته باشد. نتیجه این خدمات این است که با وجود اینکه مثلا پشتوانه هر واحد از ارز رمزنگاری شده مثلا یک واحد طلاست، ولی ارزش خود ارز در بازار، می تواند از ارزش یک گرم سکه بسیار بالاتر رود.بنابراین دستور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به پست بانک برای ایجاد بستر تولید نخستین ارز دیجیتالی، اقدام مثبتی است و می تواند موتور محرک گروه های تحقیقاتی و اجرایی برای افزایش آمادگی در حوزه ارز های رمزنگاری شده باشد و کاتالیزور یا حتی چراغ سبزی برای بانک ها و موسسات پولی و ... برای ورود به این بازارها باشد.
