سونامی کلاهبرداری‌ اینترنتی در راه است

فناوران - مرور اخبار رسانه‌ها، انبوهی از کلاهبرداری‌های اینترنتی و الکترونیکی را گزارش می‌دهند که در آن به اشکال مختلف ایرانی‌ها در سراسر کشور به دام جاعلان، کلاهبرداران و هکر‌ها افتاده‌اند. جالب آنکه دو عامل در توفیق تقریبا تمام انواع کلاهبرداری‌های اینترنتی مشترک است. خوش‌باوری و بی‌اطلاعی مهم‌ترین عوامل تسهیل کار جاعلان اینترنتی هستند. اینکه چرا و چگونه کاربران ایرانی به سهولت طعمه کلاهبرداری می‌شوند چندان روشن نیست. اما به هر حال کاربران ایرانی به آنچه در اینترنت می‌گذرد اعتماد کرده و اتفاقا چوب آن را نیز می‌خورند. علت هر چه باشد آمار و اخبار حکایت از سونامی کلاهبرداری‌های الکترونیکی در کشور دارد که این موضوع تدابیر گسترده اطلاع‌رسانی در کشور را می‌طلبد، چراکه در غیر اینصورت هزینه‌های پیگیری و درمان جرایم اینترنتی به مراتب سنگین‌تر از پیشگیری است.

گزارش حاضر به بررسی کلاهبرداری‌های اخیر در فضای مجازی ایران می‌پردازد. 

 

در آخرین روزهای منتهی به سال 93 بود که رئیس پلیس فتای نیروی انتظامی از رشد ۶۴ درصدی جرایم سایبری در ۹ ماه گذشته خبرداد و گفت: ۴۹. ۵ درصد این جرایم در حوزه‌های بانکی کشور است. 

سردار سید کمال هادیانفر با بیان عمر هزار و ۴۱ روزه پلیس فضای مجازی اظهار داشت: طی این مدت ۱۸ هزار فقره جرم گزارش شد که بیش از ۷۴ درصد آن کشف شد. 

هادیانفر در خصوص رشد ۶۴ درصدی جرایم سایبری در ۹ ماه گذشته، گفت: ۴۹. ۵ درصد این جرایم در حوزه‌های بانکی کشور، شامل برداشت‌های غیر مجاز از درگاه‌های تلفن همراه، ATM و غیره بود که پلیس فتا موفق شد ۸۴ درصد جرایم این حوزه را کشف و در ‌‌نهایت مبالغ را به بازماندگان بازگرداند. 

این مقام انتظامی ادامه داد: در حال حاضر ایجاد صفحات فیشینگ و درگاه‌های بانکی کشور زیاد شده که البته بلافاصله با تشخیص پلیس فتا این درگاه‌ها شناسایی می‌شوند؛ آخرین پرونده از این قبیل موارد مربوط به استان مرکزی بود که ۲۵ شاکی داشت که با تلاش پلیس این استان پنج نفر در این زمینه دستگیر شدند. 

 

ظاهرا این تنها مسایل مالی نیست که گریبان کاربران ایرانی را می‌گیرد و تنوع این کلاهبرداری‌ها در حوزه‌های دیگر نیز رو به گسترش است. 

در روزهای اخیر بود که رئیس پلیس فتا غرب تهران درباره فروش داروهای تقلبی در اینترنت هشدار داد. 

سرهنگ اصغر باقریان گفت: افرادی که با داروهای تقلبی تجارت می‌کنند، کلاهبرداران کوچکی نیستند چرا که در حال حاضر خرید و فروش داروهای تقلبی تبدیل به یک تجارت جهانی و برنامه‌ریزی شده است. 

وی ادامه داد: قیمت دارو‌ها در اینترنت بسیار ارزان‌تر است اما بیشتر اوقات داروهای فروخته شده تقلبی هستند و این به بهای به خطر انداختن سلامتی انسان تمام می‌شود به همین دلیل پلیس فتا غرب استان تهران عملیاتی گسترده را برای مبارزه با عرضه داروهای تقلبی در اینترنت آغاز کرده است. 

باقریان تشریح کرد: شهروندان نباید به تبلیغات فروش دارو و تجهیزات پزشکی در سایت‌های اینترنتی توجه کنند زیرا بررسی‌ها نشان می‌دهد اکثر این وب سایت‌ها اقدام به فروش تجهیزات تقلبی پزشکی و دارویی غیر مجاز و خطرناک می‌کنند. 

 

خوش‌باوری و البته راحت‌طلبی برخی کاربران ایرانی در حوزه کسب علم و دانش البته به شکل تقلبی نیز کار دست آنها داده و می‌دهد.در این رابطه رییس پلیس فتا استان خراسان شمالی گفت: اخیراً عده‌ای افراد سودجو با راه‌اندازی سایت‌های جعلی در فضای مجازی اقدام به تبلیغ و فروش مدارک تحصیلی می‌کنند. 

سرگرد سهیل خاکشور گفت: افراد کلاهبردار با راه‌اندازی سایت‌های جعلی و تبلیغات فراوان و دادن وعده‎های دروغین از جمله منحصر به فرد بودن، قیمت‌های استثنایی و همچنین کوتاه‌ترین زمان ممکن، دانشجویان را فریب داده و سعی در جلب اعتماد آن‌ها می‌کنند. 

وی افزود: این کلاهبرداران، افراد را ترغیب می‌کنند که از خدمات آنان بهره‌مند شوند اما غافل از اینکه بررسی‌ها نشان داده است که این مدارک نه تنها معتبر نیست بلکه پوششی است برای اخاذی و کسب درآمد که پس از واریز وجه به حسابشان دیگر پاسخگو نبوده و ارتباط خود را با متقاضیان قطع می‌کنند. 

 

ظاهرا هستند کاربرانی که حاضر به خرید اطلاعات و تحلیل نیز هستند. اما غافل از این که کدام تحلیل‌گر حاضر به ارایه این اطلاعات ذیقیمت به سایرین نیز هستند. وانگهی چه کسانی اصولا به اطلاعات کل بازار دسترسی دارند. 

اما به هر حال این افراد هم در پوشش تحلیل‌گر در کار کلاهبردای خود موفق هستند.در همین رابطه پلیس اعلام کرد عامل کلاهبرداری میلیونی که با سوءاستفاده از اینترنت، طعمه‌های خود را بدست می‌آورد شناسایی و دستگیر شد. 

به گزارش پلیس، مردی جوان و تحصیل کرده با در دست داشتن مرجوعه قضایی به منظور پیگیری شکایت خود از فردی که با فریب، مبلغ ۳۰۰ میلیون ریال از وی کلاهبرداری کرده بود، به پلیس فتا مراجعه کرد. 

شاکی در اظهارات خود گفت: مدتی قبل در اینترنت با وبلاگی آشنا شدم که در قبال عضویت و دریافت پول به تحلیل قیمت طلا و ارز در بازار می‌پرداخت؛ بعد‌ها از طریق صاحب وبلاگ در گروهی دیگر که او در یکی از شبکه‌های اجتماعی روی موبایل ایجاد کرده بود نیز عضو شدم و با توجه به اینکه در این گروه‌ها و گروه‌های مشابه بیشتر از یکصد نفر این فرد را می‌شناختند من هم به وی اعتماد کرده و فریب وعده‌هایش را خوردم. 

وی ادامه داد: سرمایه‌گذاری که کلاهبردار وعده آن را به افراد می‌داد به این صورت بود که با دادن پیش پرداخت و ودیعه می‌توان در بازار طلا فروشان به حجم بالاتری از طلا و سکه دست یافت و من هم با توجه به موارد ذکر شده، طمع کرده و مبالغی طی چند مرحله به حساب این فرد به صورت اینترنتی واریز کردم، در مرحله اول و دوم علاوه بر اصل پول، درصدی هم به عنوان سود سرمایه‌گذاری برگرداند و این موضوع به کامم شیرین آمد و در ادامه مبلغ ۳۰۰ میلیون ریال برای سوددهی بیشتر واریز کردم و حال که مدت پنج ماه از پرداخت این پول می‌گذرد نه حاضر است سود را بدهد بلکه اصل سرمایه را هم منکر می‌شود. 

سرهنگ «سیدمحسن عرفانی» رییس پلیس فتا استان خراسان رضوی گفت: کار‌شناسان و کارآگاهان پلیس فتا با تحقیقات فنی و بررسی ادله موجود توانستند سرنخ‌هایی از کلاهبرداری موصوف پیدا کرده و علی رغم تبحری که کلاهبردار در اینترنت و شبکه‌های کامپیوتری داشت، پلیس محل اختفای وی را در استانی دیگر شناسایی و پس از اخذ نیابت قضایی متهم و همسرش که همدست وی بود را دستگیر کردند. 

 

طبعاً سارقان اینترنتی در حوزه مالی و بانکی هم فعال هستند. برای نمونه در همین رابطه اخیراً رئیس پلیس فتا گیلان از شناسایی و دستگیری ۵ نفر از سارقان اینترنتی حساب شهروندان گیلانی خبر داد. سرهنگ ایرج محمدخانی اظهار داشت: در پی ارجاع چندین فقره پرونده از دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان رشت، لاهیجان و لنگرود به پلیس فتا و دادخواهی تعدادی از شهروندان با هویت معلوم مبنی بر اینکه از حساب اینترنتی آنان به صورت غیر مجاز برداشت شده بود، موضوع به صورت ویژه در دستور کار این پلیس قرار گرفت. 

سرهنگ محمدخانی افزود: سرانجام کارآگاهان پلیس فتا، ۵ نفر از سارقان اینترنتی حساب شهروندان گیلانی که ۳ مرد و ۲ زن اهل و ساکن رشت، لاهیجان و لنگرود بودند را شناسایی کرده و با هماهنگی مقام قضایی آن‌ها را دستگیر کردند. وی ادامه داد: متهمان با سوء استفاده از غفلت صاحبان کارت بانکی و به دست آوردن رمز اینترنتی آنان، حسابشان را به صورت غیر مجاز خالی کرده‌اند. 

رئیس پلیس فتا فرماندهی انتظامی استان گیلان از شهروندان خواست: اطلاعات مهم کارت بانکی خود نظیر (شماره حساب، شماره کارت، رمز اینترنتی، ۲ CVV) را در اختیار دیگران قرار ندهند؛ همچنین رمز خود را روی کارت بانکی الصاق نکنند تا امنیت حساب بانکی آن‌ها به مخاطره نیفتد. 

 

در میان انواع کلاهبرداری اینترنتی متاسفانه دو قشر در معرض آسیب بیشتری قرار دارند، نخست افراد کم‌سواد و دوم افراد مسن. در همین رابطه روز گذشته رئیس پلیس فتا غرب استان تهران از دستگیری سارق اینترنتی که طعمه‌های خود را از بین شهروندان مسن و بی‌سواد انتخاب می‌کرد، خبر داد. 

سرهنگ اصغر باقریان گفت: متهم پس از دستگیری به بزه انتسابی اعتراف کرد و همچنین معترف شد با ایستادن در کنار دستگاه‌های خود‌پرداز، طعمه‌های خود را از بین افراد مسن و بی‌سواد انتخاب کرده و به بهانه کمک به آن‌ها در کنار انجام عملیات بانکی، برای کارت آن‌ها رمز دوم تعیین می‌کرد و سپس از طریق اینترنت اقدام به خالی کردن حساب بانکی آن‌ها می‌کرد. 

وی نیز در پایان از شهروندان خواست به هیچ عنوان کارت عابربانک خود را در اختیار دیگران قرار ندهند و نسبت به هشدارهای انتظامی پلیس که در کنار دستگاه‌های خود‌پرداز نصب شده است، توجه داشته باشند.

 

مخلص کلام آنکه آمار و اخبار رسمی پلیس و مراجع قضایی جای هیچ شک و شبهه‌ای باقی نمی گذارد که سرعت جرایم و کلاهبرداران چندین برابر سرعت کسب دانش و آگاهی کاربران اینترنتی در ایران است.اگرچه جای خرسندی است که بخش اعظمی از این کلاهبرداری‌ها توسط پلیس کشف و شناسایی می‌شود، اما اگر تدابیر پیشگیرانه گسترده را به کار نگیریم، سونامی جرایم رایانه‌ای می‌تواند آسیب‌های زیادی به مردم وارد آورد.